ต้องรู้ว่ารู้แค่ไหน ละคลายหรือยัง
ถ้าเราฟังเรื่องของจิต เจตสิก รูป มากขึ้น เห็นความละเอียด รู้ความเป็นอนัตตา รู้ลักษณะของจิต และเจตสิก รูป ก็จะทำให้ค่อยๆ เห็นว่าไม่ใช่เรา และไม่มีเรา เพราะว่าไม่ว่าจะกล่าวถึงความริษยามีจริงๆ เคยเป็นเรา แต่พอศึกษาแล้วก็รู้ว่าเป็นธรรมอย่างหนึ่ง ขณะนั้นเกิดความรู้สึกจะไม่สบายเลย เป็นความขุ่นเคืองใจ ขณะนั้นก็จะรู้ว่าขณะนั้นก็เป็นธรรม เพราะฉะนั้นถ้าเราสามารถที่จะฟังเรื่องของจิต เจตสิก รูป จนกระทั่งมีความเข้าใจละเอียดขึ้นๆ รู้ว่าอะไรเป็นเหตุเป็นปัจจัยให้สภาพธรรมแต่ละอย่างนั้นเกิดขึ้น ซึ่งสภาพธรรมที่เกิดจะไม่ได้มีเพียงปัจจัยเดียว แต่อาศัยปัจจัยมากหลายปัจจัยที่จะทำให้สภาพธรรมคือจิต และเจตสิกเกิดร่วมกัน และก็ดับไปอย่างรวดเร็ว เพียงชั่วขณะที่แสนสั้น นี่คือความเป็นอนัตตาของสภาพธรรม ถ้าฟังละเอียดเข้าใจขึ้นก็จะทำให้แม้ขณะที่ฟังที่เข้าใจก็รู้ว่าไม่ใช่ตัวตน แต่ก็ยังเป็นตัวตนอยู่อีก จนกว่าจะรู้จริงๆ ประจักษ์แจ้งจริงๆ ในลักษณะของสภาพธรรมนั้น เพราะฉะนั้นก็ต้องเข้าใจถูกต้องว่าเราฟังเพียงเท่านี้ และเรามีความเข้าใจที่จะเห็นความเป็นอนัตตาของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏพอที่สติสัมปชัญญะจะรู้ และเข้าใจตรงลักษณะของสภาพธรรมหนึ่งสภาพธรรมใดที่กำลังปรากฏหรือยัง ถ้ายังก็คือว่าไม่ต้องไปทำอะไร เพราะว่าทำก็ผิดแล้ว ไม่เข้าใจแล้วใช่ไหม แต่ว่าเป็นผู้ที่มีความอดทน ขันติเป็นตบะอย่างยิ่ง สัจจาธิษฐานมีความมั่นคงที่จะเข้าใจในความเป็นอนัตตา และรู้ว่าสภาพธรรมทั้งหมดเกิดเพราะเหตุปัจจัยจริงๆ ทำไมท่านที่ฟังธรรมแล้วก็สามารถที่จะรู้แจ้งอริยสัจจธรรมได้ ทำไมไม่สงสัยในลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏ ทำไมสามารถคลายความไม่รู้ และการยึดถือสภาพนั้นๆ ว่าเป็นเรา ก็แสดงว่าต้องมีการอบรม และมีความเข้าใจ ขึ้นอยู่กับปัญญาที่สามารถจะเห็นถูกในลักษณะของสภาพธรรมนั้นเมื่อไหร่ เมื่อนั้นก็จะรู้ว่าไม่ใช่เรา แต่กว่าจะถึงวันนั้นก็ต้องเป็นผู้ที่ตรงเหมือนอย่างพระสาวกทั้งหลาย ท่านก็เป็นผู้ที่ตรงที่ท่านอบรมเจริญความรู้ความเข้าใจ แล้วก็รู้ว่ารู้แค่ไหน ละคลายหรือยัง เพราะถ้ามีการที่จะประจักษ์แจ้งสภาพธรรมตามความเป็นจริง ต้องมีปัญญาระดับที่คลายความไม่รู้ในสิ่งที่ปรากฏ และสิ่งที่ปรากฏที่ทรงแสดงไว้ตามความเป็นจริง ๖ ทาง อย่างทางตามีเห็นกับสิ่งที่กำลังปรากฏ ภาษาบาลีจะใช้คำว่า “รูปารมณ” หรือภาษาไทยจะพูดว่า “รูปารมณ์” เราพูดเพียงชื่อ เรียกชื่อถูก แต่ว่าความเข้าใจในลักษณะที่กำลังปรากฏว่าเป็นธรรมชนิดหนึ่ง อันนี้ก็จะต้องเป็นผู้ที่ตรงว่าเริ่มค่อยๆ เข้าใจหรือยัง
ที่มา ...