ชาติ ภูมิ และ กิจของจิต

คุณอุไรวรรณ พื้นฐานพระอภิธรรม เป็นการสนทนาที่ค่อยๆ ปูพื้นฐานให้ท่านผู้ฟังได้เข้าใจ พระอภิธรรมหรือปรมัตถธรรมไปพร้อมๆ กัน ปรมัตถธรรม ๔ จิต เจตสิก รูป และนิพพาน ซึ่งจะสนทนากัน เฉพาะ จิต เจตสิก รูป ส่วนนิพพานนั้นเป็นธรรมที่เบื้องสูง ยังจะไม่พูดถึง แต่ช่วงนี้ก็จะสนทนากันถึงเรื่องจิต เป็นพื้นฐานเกี่ยวกับเรื่องจิตก่อน

จิตมี ๔ ชาติ ได้แก่ ชาติกุศล ชาติอกุศล ชาติวิบาก และชาติกิริยา ไม่ว่าจะศึกษาเรื่องจิตใด เมื่อใดก็ตาม ส่วนใหญ่ก็ยังมักสงสัยในชาติของจิต เพราะฉะนั้นต้องแม่นยำพอสมควร สำหรับเรื่องของจิตนั้น นอกจากจะพูดถึงชาติแล้ว ก็ได้สนทนากันถึงภูมิของจิต ซึ่งมี ๔ ภูมิ ก็เป็นการทบทวนไปเรื่อยๆ

ภูมิของจิต ได้แก่กามาวจรภูมิ รูปาวจรภูมิ อรูปาวจรภูมิ และโลกุตรภูมิ

นอกจากนั้นยังกล่าวถึงสภาพธรรมที่เป็นเหตุ และนเหตุ

และมีจิตที่เป็นอเหตุกะ และสเหตุกะ รวมถึงเรื่องวิถีจิต จิตที่เป็นวิถีจิต และจิตไม่ใช่วิถีจิต นอกจากนั้นยังสนทนาเกี่ยวกับชวนจิต ที่ทำหน้าที่ชวนกิจ เพื่อเป็นการทบทวนความเข้าใจผู้ฟังสามารถสนทนา หรือสอบถามก่อนได้