สิ่งซึ่งประเสริฐคือ การที่มีโอกาสได้ฟังพระธรรม


        สำหรับเวลาที่มีน้อยมาก ก็ขอเป็นการสนทนาธรรม ปัญหาทุกปัญหาที่คิดว่า จะไม่มีคำตอบในพระพุทธศาสนา ความจริงมี เพราะเหตุว่าทุกอย่างเป็นธรรมที่ได้ทรงแสดงไว้โดยละเอียด โดยประการทั้งปวง

        ขอเชิญนะคะ ใครก็ได้ที่สนใจเรื่องอะไร ถ้ายังไม่มี ขอเริ่มเรื่องประเพณีกับความเข้าใจธรรม เพราะเหตุว่าบางคนเข้าใจว่า เราจะรักษาพระพุทธศาสนาด้วยประเพณี แต่ว่าเรามีความเข้าใจพระพุทธศาสนาหรือเปล่า ถ้าไม่มีความเข้าใจพระพุทธศาสนา แม้ที่เกี่ยวข้องกับประเพณี เราก็ไม่รู้ว่า จุดประสงค์แท้จริงของประเพณีนั้นๆ คืออะไร เนื่องมาจากพระพุทธศาสนาอย่างไร เพราะฉะนั้นเราก็คงไม่ใช่บุคคลที่เพียงแต่มีประเพณี แต่ไม่มีความเข้าใจพระพุทธศาสนา เพราะว่าส่วนใหญ่ก็จะมีเพียงประเพณี แต่ว่าจะมีบุคคลส่วนหนึ่งซึ่งยังคงเป็นประโยชน์ว่า ถ้าไม่มีความเข้าใจประเพณี แต่ทำประเพณี แล้วก็ตอบไม่ได้เลยว่า ทำไมถึงต้องทำอย่างนั้น เหตุคืออะไร ผลคืออะไร ถ้าไม่มีความเข้าใจจริงๆ ก็ไม่สามารถรู้ว่า ประเพณีนั้นแท้จริงก็มาจากหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา แต่พอไม่เข้าใจ ทุกคนก็ลบเลือน ค่อยๆ เคลื่อนไป จากการเข้าใจประเพณีนั้นให้ถูกต้อง ด้วยเหตุนี้ประเพณีทั้งหมดก็สืบเนื่องมาจากคำสอนที่เป็นเหตุเป็นผล แต่ตราบใดที่ตอบไม่ได้ในเรื่องของประเพณีนั้นๆ ว่า ทำไมจึงเป็นอย่างนั้น ก็แสดงว่า ยังไม่เข้าใจในเหตุ และผลของการกระทำนั้นๆ

        ผู้ที่ตรง มีสัจจะ มีความจริงใจ นี่เป็นประโยชน์ที่เกิดมาในแต่ละภพแต่ละชาติว่า เราเกิดมาสิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิตคืออะไร บางคนก็อาจจะตอบกันไปคนละอย่าง แต่สำหรับคนที่ได้ยินคำว่า “พุทธศาสนา” และก็ได้สะสมความเห็นถูกที่เห็นประโยชน์สูงสุดในชีวิต เพราะว่าทุกคนเกิดแล้วต้องตาย สิ่งที่คิดว่าได้มาแล้วทั้งหมดทุกวัน แม้แต่เมื่อวานนี้ เดี๋ยวนี้อยู่ที่ไหน ความสุขเมื่อวานนี้อยู่ที่ไหน เรื่องสนุก อาหารอร่อย หรือลาภยศก็ตามแต่ จะติดตามไปถึงโลกหน้าได้ไหม เพราะฉะนั้นจริงๆ แล้วใน ๑ ชาติที่เกิดมาเป็นมนุษย์ได้อะไร แต่ถ้าไม่ได้ฟังคำสอน จะไม่รู้คุณค่าเลยว่า สิ่งที่มีคุณค่าเหนือสิ่งอื่นใด ก็คือปัญญา ความเห็นถูก ความเข้าใจถูก ซึ่งบุคคลอื่นที่ไม่ใช่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่สามารถแสดงให้บุคคลอื่นเกิดความรู้ความเข้าใจในสิ่งที่มีจริงๆ ที่กำลังปรากฏ เป็นแต่ละขณะในชีวิตนี้ได้เลย

        เพราะฉะนั้นเมื่อเห็นประโยชน์อย่างนี้ ทุกคนก็จะมีความมั่นคงที่จะรู้ว่า สิ่งที่สำคัญที่สุดในชีวิต ไม่ใช่ลาภ ซึ่งเสื่อมได้ ไม่ใช่ยศซึ่งเสื่อมได้ ไม่ใช่สรรเสริญ ก็เปลี่ยนเป็นนินทาได้ ไม่ใช่สุข ซึ่งเปลี่ยนเป็นทุกข์ได้ ซึ่งเป็นสิ่งที่ประจำโลก ซึ่งทุกคนก็ได้รู้ได้เห็นด้วยตัวเอง เพราะฉะนั้นสิ่งซึ่งประเสริฐกว่านั้นก็คือ การที่มีโอกาสได้ฟังพระธรรม ได้เข้าใจพระธรรม และได้สมกับเป็นผู้นับถือพระพุทธศาสนา คือ ในคำสอนของผู้ทรงตรัสรู้เป็นพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า แต่ว่าธรรมไม่ใช่เรื่องวันเดียว ไม่ใช่เรื่องครึ่งวัน แต่เป็นเรื่องตลอดชีวิต ถ้าเห็นประโยชน์ จะเห็นว่าขาดธรรมไม่ได้ เพราะเหตุว่าถึงแม้ว่าสิ่งอื่นจะเกิดขึ้น และหมดไป แต่ความรู้ความเข้าใจซึ่งเริ่มเกิดขึ้น และมีความสนใจที่จะรู้ต่อไปจะเจริญขึ้น

        เพราะฉะนั้นเมื่อพูดถึงความเจริญ คนส่วนใหญ่ก็คิดถึงความเจริญด้านวัตถุ แต่ว่าใจเป็นอย่างไร ที่กำลังเดือดร้อน และจะเดือดร้อนต่อไปอีกก็เพราะจิตใจเจริญหรือเปล่า หรือว่าไม่มีความเจริญเพราะไม่มีความรู้ ด้วยเหตุนี้การแก้ปัญหาต่างๆ ไม่ใช่แก้ด้วยอย่างอื่น แต่แก้ด้วยสภาพของจิตซึ่งได้ฟังพระธรรม และมีความเข้าใจ ซึ่งทำให้แม้แต่คิด แม้แต่ทำ ก็ถูกต้องยิ่งขึ้น

        คำถามในพระพุทธศาสนาต้องมีมากทีเดียว เพราะเหตุว่าต่างคนต่างคิด แต่ว่าที่คิดนั้นจะถูกตรงตามความเป็นจริงแค่ไหน ก็ต้องอาศัยการศึกษาพระธรรมอย่างละเอียด

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 354


    หมายเลข 12499
    16 ม.ค. 2567