เหมือนบังคับตัวเองให้มีสติก็เป็นธรรม


        ผู้ฟัง ที่ว่ารูปภายใน หมายถึงร่างกายทั้งหมดใช่ไหมคะ

        สุ. ค่ะ แล้วแต่ว่าเราจะหมายความถึงความหมายไหน ถ้าภายนอกหมายความถึงคนอื่น ภายในก็หมายความถึงที่ตัวที่เคยยึดถือว่า เป็นเรา

        ผู้ฟัง ความรู้สึกต่างๆ ในร่างกาย คือ ภายใน ใช่ไหมคะ

        สุ. อยู่ที่ไหนละคะ

        ผู้ฟัง ในกายทั้งหมด

        สุ. อยู่ที่ตัวใช่ไหมคะ

        ผู้ฟัง ใช่ค่ะ

        สุ. หรืออยู่ที่คนอื่น

        ผู้ฟัง ไม่ใช่อยู่ที่คนอื่นค่ะ

        สุ. เพราะฉะนั้นต้องถามคนอื่นไหมว่า ภายในหรือภายนอก

        ผู้ฟัง ไม่ต้องค่ะ

        สุ. การศึกษาธรรมต้องไม่ลืมว่า เพื่อเข้าใจ เป็นปัญญาของเรา ถ้าไม่เป็นปัญญา ไม่เป็นความเข้าใจ จะไม่มีประโยชน์เลย จะไปฟังอะไรมากน้อยสักเท่าไร ศัพท์แสง อัชฌัตตะ พหิตถะ ภายใน ภายนอก แต่ไม่ได้เข้าใจ โดยภาษาธรรมดาซึ่งเราสามารถเข้าใจถูกต้องได้ แต่ว่าไปติดคำที่เราไม่ใช้ในชีวิตประจำวัน ก็เกิดความสงสัยว่า แล้วภายในอยู่ที่ไหน ภายนอกอยู่ที่ไหน ซึ่งภาษาไทยธรรมดา เราก็เห็นได้ว่า ภายในอยู่ที่ไหน และภายนอกอยู่ที่ไหน

        ผู้ฟัง ถามท่านอาจารย์นะคะ คือ การเห็น เห็นแต่ละอย่างๆ ให้ระลึกถึงสี

        สุ. ขอโทษนิดหนึ่งนะคะ ใครให้

        ผู้ฟัง ไม่มีใครให้ คือ เป็นธรรมชาติที่เห็น

        สุ. ให้เข้าใจถูกต้องว่า ขณะนี้ที่เห็น เราทำขึ้นมาหรือเปล่า

        ผู้ฟังเปล่าค่ะ

        สุ. เพราะฉะนั้นถ้าสติจะเกิด เราไปทำให้สติเกิดหรือเปล่า

        ผู้ฟัง เปล่าค่ะ

        สุ. เพราะฉะนั้นจะไปให้สติเกิดได้ไหม

        ผู้ฟัง ไม่ได้ค่ะ

        สุ. แต่ค่อยๆ เข้าใจถูกต้องขึ้นได้ไหม

        ผู้ฟัง ได้ค่ะ

        สุ. นี่คือการฟังธรรม แต่ไม่มีใครให้ทำอะไร ฟังเพื่อเข้าใจ เพื่อละความไม่รู้

        ผู้ฟัง แต่ทีนี้เข้าใจว่า การเห็น เห็นเป็นสีสันต่างๆ ใช่ไหม

        สุ. ถูกต้องหรือเปล่า

        ผู้ฟัง แต่ทีนี้ความคิดนึกไม่ใช่เป็นเช่นนั้นเลยค่ะ

        สุ. ถูกต้องหรือเปล่า

        ผู้ฟัง ถูกต้องค่ะ

        สุ. ก็ความคิดนึกก็คือคิด ไม่ใช่เห็น จะให้คิดนึกเป็นสีสันวัณณะที่ปรากฏขณะนี้ไม่ได้ คิดคือคิด เห็นคือเห็น

        ผู้ฟัง แต่ขณะที่ได้ฟังธรรมอยู่ ก็เข้าใจว่า เห็นต้องมีลักษณะอย่างนี้ๆ แต่ถ้าไม่ได้ฟังแล้ว เหมือนจะขาดสติ ไม่เข้าใจ ไม่รู้เรื่องอะไรเลย เพราะฉะนั้นจะขาดการฟังไม่ได้

        สุ. แน่นอนค่ะ ก็หลงลืมมานาน แล้วจะเอาอะไรมาเข้าใจได้ละคะ ถ้าไม่ฟัง

        ผู้ฟัง ถ้าไม่ได้ฟัง เหมือนกับฝืน เหมือนบังคับตัวเองว่า ให้มีสติ ให้มีสติ

        สุ. เพราะเหตุว่าขณะนั้นก็ยังไม่รู้ว่า ไม่ใช่เรา เป็นธรรม

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 322


    หมายเลข 12352
    24 ม.ค. 2567