ปัญญาต้องรู้รูปตามความเป็นจริง


        เริงชัย ตัวสภาวรูปมีโทษไหม เพราะว่าในอริยสัจ เขาก็พูดถึงจิต เจตสิก รูป

        อรรณพ รูปเป็นธรรม คือ เป็นสิ่งที่มีจริง มีลักษณะ มีสภาพจริงๆ แต่ว่ารูปนั้นไม่รู้สิ่งหนึ่งสิ่งใดเลย อย่างเช่น สีที่ปรากฏทางตา สี วัณณะต่างๆ ที่ปรากฏก็เป็นสภาพของรูปอย่างหนึ่ง เป็นธรรม เป็นรูปธรรมที่ปรากฏทางตา เสียงก็เป็นรูปอีกอย่างหนึ่งที่ปรากฏทางหู กลิ่น รส เย็นร้อนอ่อนแข็งก็ปรากฏตามทวารนั้นๆ สภาพธรรมเหล่านี้เกิดแล้วก็ดับไป แต่ปัญญาในขั้นต้นก็ยังไม่รู้ในความเกิดขึ้น และดับไปของสภาพรูป แต่ด้วยกิเลสจึงติดในรูปที่ปรากฏทางตา รูปที่ปรากฏทางหู รูปที่ปรากฏทางจมูก ปรากฏทางลิ้น ปรากฏทางกาย

        เพราะฉะนั้นพระธรรมที่ทรงแสดงเพื่อให้ละคลายสภาพอกุศลธรรมที่ติดข้องในรูปต่างๆ โดยปัญญานั้นต้องรู้รูปตามความเป็นจริง จึงจะละคลายการติดแม้ในรูปซึ่งไม่ใช่สภาพรู้ได้

        วิชัย ในเบื้องต้นได้ศึกษาเรื่องของนามว่าเป็นสภาพรู้ เป็นธาตุรู้ รูปซึ่งเป็นสภาพธรรมอย่างหนึ่งซึ่งมีจริง แต่ไม่รู้อะไรเลย ถ้าในส่วนของนามธรรมซึ่งเป็นจิตเจตสิกเป็นสภาพที่รู้อารมณ์ คำว่า “อารมณ์” ต่างกับอารมณ์ที่เราเข้าใจกันอย่างไรครับ

        สุ. อันนี้ก็คือการศึกษาธรรมตามลำดับ

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 248


    หมายเลข 11865
    10 ม.ค. 2567