อาศัยคำพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

    แม้แต่ แต่ละคำก็ต้องชัดเจน อาศัย หมายความว่า ถ้าไม่มีคำนั้น เพราะฉะนั้น อาศัยคำ อย่าลืมนะคะ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะให้เราเกินกว่าคำ ได้ไหม ที่เกิดจากพระปัญญาที่ได้ทรงตรัสรู้ เพราะฉะนั้น อาศัยคำที่เกิดจากปัญญาที่เข้าใจธรรม ทำให้คนที่ฟังเริ่มรู้ว่าเป็นคำที่ทำให้เข้าใจสิ่งที่มีแค่ไหน เช่น พระองค์ตรัสว่าเห็นขณะนี้เกิดขึ้นเห็น นี่คือ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าประจักษ์แจ้ง ว่าเห็นขณะนี้เกิดขึ้นเห็น ถ้าเราไม่รู้เลย เราก็เห็นทั้งวัน มีใครเริ่มคิดถึงเห็นบ้างไหม ว่าเห็นเนี่ยต้องอาศัยสิ่งหนึ่งสิ่งใด ทำให้เกิดขึ้น ซึ่งพระองค์ตรัสไว้แล้ว ว่าเห็นไม่สามารถที่จะเกิดขึ้นเองตามลำพังได้ แต่เป็นสิ่งที่มีปัจจัยก็เกิดขึ้นเห็นแล้วก็ดับไป นี่ค่ะ อาศัยคำนี้แหละ ที่จะเข้าใจขึ้นๆ ๆ ไม่ใช่ว่าพอได้ยินก็ทิ้งไป พระองค์ตรัสว่า เห็นไม่ใช่เรา เราก็พูดตามว่า เห็นไม่ใช่เรา แต่พระองค์ตรัสถึงเห็นเดี๋ยวนี้นะ ตัวเห็น ไม่ใช่ชื่อเห็น คำเห็น แต่ว่าเห็นเดี๋ยวนี้แหล่ะ ไม่ใช่เรา

    เพราะฉะนั้น เป็นผู้ตรงที่จะรู้ว่า กว่าจะรู้จริงๆ ประจักษ์แจ้งจริงๆ ว่าเห็นไม่ใช่คิด ไม่ใช่จำ ทำหน้าที่เกิดขึ้นเพียงแค่เห็นแล้วก็ดับไป เพราะฉะนั้น ทุกคำก็ต้องอาศัยความเข้าใจจริงๆ ว่าถ้าไม่มีคำนี้ที่มั่นคง เราก็ไปคิดเอง เราเห็นดอกไม้ เราก็บอกว่าเห็นดอกไม้ ใครๆ ก็เห็นดอกไม้ แต่พระองค์ตรัสว่า เห็นไม่ได้เห็นดอกไม้ แต่เห็นสิ่งที่สามารถกระทบตาได้ เพราะฉะนั้น เพียงแค่เกิดขึ้นเห็น และดับไป จิตอื่นขณะอื่นก็เกิดสืบต่อ จึงสามารถที่จะมีการจำสิ่งที่ปรากฏเป็นนิมิตรูปร่างต่างๆ และก็จำว่าแสิ่งนั้นเป็นอะไร ก็เป็นเรื่องชีวิตประจำวัน ที่อาศัยคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งจะต้องเป็นผู้ที่ละเอียด แล้วรู้ว่าเข้าใจแค่ไหน แต่จะต้องนำไปถึงการประจักษ์แจ้ง