งานสำคัญ งานละคลายกิเลส
ท่านอาจารย์ งานอะไรสำคัญที่สุด คุณหมอคะทำงานอะไร สำคัญที่สุด
ผู้ฟัง การเข้าใจธรรม ศึกษาธรรม สำคัญที่สุด ชัดเจนนะคะ
ท่านอาจารย์ งานอื่น ก็ช่วยได้ชั่วคราวในชีวิตของเขา แล้วแต่บุญกรรมของเขา แต่งงานที่สำคัญที่สุด เป็นประโยชน์ที่สุดแก่ทุกคน ก็คือว่า สามารถที่จะทำให้คนอื่น ได้รู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้เข้าใจความจริง ไม่หลงเข้าใจผิด ชอบงานนี้ไหมคะ งานที่ทุกคนเบิกบานไม่เดือดร้อน เพราะฉะนั้น งาน คือ อะไรคะ
ผู้ฟัง ก็เป็นเหมือนกับกิจกรรมที่ต้องทำ
ท่านอาจารย์ แล้วฟังธรรมเป็นกิจกรรมหรือเปล่า หรือว่าอยู่เฉยๆ ก็รู้เรื่องโดยไม่ต้องฟัง ถ้าโดยสภาพธรรมจริงๆ ไม่ใช่เรา ก็เป็นงานของจิต และเจตสิก เพราะฉะนั้น ปรกติมีงานเพิ่มกิเลส
ผู้ฟัง ใช่เลยค่ะ ท่านอาจารย์
ท่านอาจารย์ แต่พอรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้ว มีงานละคลายกิเลส งานหรือเปล่า ถ้าไม่เข้าใจ ไม่รู้คุณค่าของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย แต่เมื่อเข้าใจแล้ว เห็นค่าของแต่ละคำ และความเป็นรัตนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าประเสริฐสุด ที่สามารถจะทำให้กิเลส ซึ่งใครก็ละไม่ได้ เพิ่มขึ้นทุกวัน แต่คำของพระองค์ สามารถที่จะทำให้มีความเข้าใจถูกต้อง ซึ่งละความไม่รู้ และความเห็นผิดๆ แล้วลองคิดดู มีกิเลสกับไม่มีกิเลส อะไรเป็นทุกข์
ผู้ฟัง มีกิเลส เป็นทุกข์
ท่านอาจารย์ จะหมดทุกข์ได้ต่อเมื่อ ไม่มีกิเลส ไม่มีทางที่ใครจะหมดทุกข์ได้ตราบใดที่ยังมีกิเลส เพราะฉะนั้น ทรงสอนให้รู้ว่าทุกข์ คือ อะไร แล้วหมดทุกข์ด้วยปัญญาอย่างไร เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏในขณะนี้ ทีละเล็กทีละน้อยจากการฟัง งานหรือเปล่าคะ งานละกิเลส ควรทำไหม หาทำที่อื่นได้ไหมนอกจากคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ไม่มีทางเลยค่ะ แสวงหาไปทั่วสากลจักรวาล ไม่มีทางที่จะละกิเลสได้ นอกจากคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
เพราะฉะนั้น ฟังธรรมต้องไตร่ตรองคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นปัจจัยให้เกิดความเพียร ไม่มีคำว่า ให้ทำความเพียร ความต่างกันอย่างมากของคำของพระองค์กับคำที่ชาวโลกไม่เข้าใจ และก็เข้าใจผิด เพราะฉะนั้น เขาไม่มีโอกาสจะรู้จักพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย แต่ละคำที่ได้ฟัง อย่างงานเพิ่มกิเลสเห็นอยู่ชัดๆ ใช่ไหมคะ ไม่มีใครที่ไม่ได้ทำ ทำกันทุกคน แต่งานละกิเลส เอาอะไรมาเป็นงานที่จะละกิเลส ถ้าไม่มีการพบ ไม่มีการได้ฟังคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ผู้ฟัง วิริยารัมภกถา คำที่เป็นปัจจัย
ท่านอาจารย์ คำที่ทำให้เกิดความเพียร ไม่ใช่ว่า เราจะทำความเพียร พอฟังแล้วทุกคนรู้เลย ละความหวัง ไม่ต้องไปทำอะไร แต่ปัญญาเท่านั้นสามารถที่จะเข้าใจถูก และทำกิจละคลายกิเลส ปัญญาเท่านั้น ไม่ใช่เรา และปัญญาจะมีได้ยังไง และประมาทปัญญาได้ไไหม ว่ามากแล้ว ไม่มีทางเลยค่ะ แม้แต่เพียงการฟังก็ต้องไตร่ตรอง เพื่อที่จะต้องตรงต่อคำว่าธรรมทุกอย่าง ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ถ้ามีอัตตาแทรกเข้ามา ก็คือว่า ไม่ได้เข้าใจคำของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย เข้าใจผิด ฟังแล้วเกิดความเพียรใช่ไหมคะ ไม่ใช่เราเพียร แต่เกิดความเพียร