เป็นสภาพนามธรรมที่เรียกว่า จิตและเจตสิกค่ะ

ลองฟังกัมมปัจจัยดูนะครับ อาจจะยากสักหน่อย แต่ถ้าเข้าใจความเป็นปัจจัยของจิตและเจตสิกมากขึ้นว่า สภาพธรรมทั้งสองนี้เกี่ยวเนื่องเป็นไปด้วยกันอย่างไร  ก็จะรู้ว่าไม่มีตัวตนของใครทำอะไรให้เกิดขึ้น ไม่มีใครมาได้รับผลของกรรมใดๆ ทั้งสิ้น เป็นเพียงแต่ความคิดว่ามีเราทำ มีเราได้รับกรรม  เพราะยังยึดถือสภาพธรรมะที่มาประชุมรวมกันว่าเป็นเรา  เป็นตัวตน  ซึ่งความจริงก็มีแต่เพียงจิต เจตสิก รูปที่เกิดขึ้นแล้วดับไปแต่ละขณะอย่างรวดเร็ว...โดยไม่รู้เท่านั้น  และเมื่อไม่รู้ ความรู้สึกว่า มีเรา เป็นเราย่อมปรากฏ การจะรู้ว่าตัวตน (โลภมูลจิต ทิฏฐิคตสัมปยุตต์)ยังมีอยู่โดยละเอียดและลึกมากแค่ไหน  ก็ต้องด้วยปัญญาที่เจริญขึ้น  จากการเจริญสติปัฏฐานเท่านั้นครับ...ทางเดียว

คลิกที่นี่ครับ  --> 4119  กัมมปัจจัย  ๒  อย่าง   4045 เจตนาเจตสิกเป็นกัมมปัจจัย     4176 เจตนาเจตสิกเป็นกัมมปัจจัย   4178 นานักขณิกกัมมปัจจัย 

   2516  เจตนา  ๒  ประเภท กับ กัมมปัจจัย    2130 วิบากที่จะให้ผลต้องอาศัยกรรมเป็นกัมมปัจจัย

เรา  เขา  ไม่มี  แต่อย่าลืมว่า  ปรมัตถธรรมเป็นสิ่งที่มีจริง ได้แก่  จิต  เจตสิก  รูป  และ

นิพพาน  และจิตก็ยังแบ่งออกไปเป็น 4  ชาติ ได้ชาติกุศล ชาติอกุศล  ชาติวิบาก ชาติกิริยา

วิบากเป็นผลของกรรม  กรรมคือการกระทำดี  หรือกระทำชั่ว  ฯลฯ

พูดโดยสมมติเพื่อให้เข้าใจ

แต่ไม่หลงว่ามีสัตว์บุคคล

เพราะเข้าใจถูกว่าเป็นสภาพธรรมที่ทำหน้าที่