สติเป็นสภาพที่ระลึก

ข้อความใน อัฏฐสาลินี จิตตุปปาทกัณฑ์ อธิบายสตินทรีย์ มีข้อความว่า

ที่ชื่อว่าสติ เพราะเป็นเหตุระลึก หรือว่าเป็นสภาพที่ระลึก หรือว่าเป็นเพียงการระลึกเท่านั้น

นี่คือการที่จะแยกลักษณะของเจตสิกแต่ละประเภท แต่ละชนิด ซึ่งเกิดร่วมกัน ให้เห็นว่า ลักษณะของสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ก็เป็นแต่เพียงสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ไม่ปะปนกัน เช่น สติกับปัญญา ไม่ใช่เจตสิกเดียวกัน เพราะฉะนั้น ที่ชื่อว่าสติ เพราะเป็นเหตุระลึก หรือว่าเป็นสภาพธรรมที่ระลึก หรือว่าเป็นเพียงการระลึกเท่านั้น

ถ้าจะพิจารณาธรรมจะเห็นได้ว่า ถ้าเข้าใจจริงๆ ว่าสติเป็นเจตสิก และก็เป็นขณะที่ระลึก ย่อมไม่มีเราที่จะทำสิ่งหนึ่งสิ่งใดเลย

มีแต่รู้ว่าขณะใดหลงลืมสติ คือ สติไม่เกิด หรือว่าขณะใดสติเกิด จึงทำกิจของสติ เพราะเหตุว่าสติเป็นสภาพที่ระลึก เจตสิกอื่นจะทำกิจระลึกซึ่งเป็นกิจของสติไม่ได้เลย

@ ธรรมที่ชื่อว่า สติ