อยากทราบเรื่องจักขุปสาท
ท่านอาจารย์ เพราะอะไร
ผู้ฟัง เพราะธรรมเป็นเรื่องที่ศึกษาให้รู้แจ้งตามสภาพความเป็นจริงที่ปรากฏ ที่ได้ยิน ที่สัมผัสต่างๆ
ท่านอาจารย์ เพราะเดี๋ยวนี้มีจักขุปสาทที่ยังไม่เคยรู้เลย ขอถามว่า จักขุปสาทของคน จะใครก็ตามแต่ ของเทวดาก็ได้ พรหมก็ได้ สัตว์เดรัจฉานก็ได้ ที่ในนรกก็ได้ เปรต อสุรกายได้หมด จักขุปสาทนั้นเหมือนกันไหม จักขุปสาทอยู่ที่ตา รูปร่างของตาก็ไม่เหมือนกันอีก บางตาก็กลม ตานกฮูก แต่นั่นเป็นเพียงส่วนประกอบของตา แต่ตัวตาจริงๆ จักขุปสาท เป็นรูปที่มองไม่เห็นเลย ไม่มีใครสามารถเห็นจักขุปสาทได้ เพราะว่าจักขุปสาทไม่ใช่สิ่งที่ปรากฏให้เห็น แต่เป็นรูปที่เกิดขึ้นสามารถกระทบกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดที่กระทบได้ ถ้าเป็นจักขุ คือ กระทบกับวัณณรูป ธาตุที่กำลังปรากฏในขณะนี้เท่านั้น ไม่สามารถกระทบรูปอื่นได้เลย
ตัวจักขุปสาทรูปเหมือนกันหมดไหม
ผู้ฟัง เหมือน
ท่านอาจารย์ เพราะอะไร ต้องมีคำตอบ ถ้าเหมือนเพราะอะไร เพราะเป็นรูปเดียวที่สามารถกระทบกับวัณณธาตุได้ ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหนก็ตาม จักขุปสาทเป็นรูปเดียวที่สามารถกระทบกับวัณณธาตุ สีสันวัณณะที่ปรากฏ ทำให้นึกถึงรูปร่างสัณฐานในขณะนี้ และสิ่งที่ปรากฏทางตาในขณะนี้มีจริงๆ หรือไม่ มีแน่นอน เพราะอะไร
ผู้ฟัง เพราะเห็นอยู่
ท่านอาจารย์ เพราะกำลังปรากฏ ถ้าปรากฏแล้ว จะบอกว่าไม่มี พูดจริง หรือไม่ ธรรมเป็นสัจจะ จริง เห็นจริง มีสิ่งที่ปรากฏจริง เป็นวัณณธาตุเท่านั้นเอง เป็นคนนั้น คนนี้ หรือไม่
ผู้ฟัง ไม่เป็น
ท่านอาจารย์ ไม่เป็น เพราะเพียงปรากฏแล้วหมดไป ถ้ารู้ความจริงก็จะเข้าใจความหมายของคำว่า “ธรรม” ธรรมไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน แต่เมื่อมีธรรมต่างๆ ก็บัญญัติเรียกเป็นหญิง เป็นชาย เป็นสัตว์ เป็นเทพ เป็นอะไรต่างๆ