การเป็นคนดีด้วยปัญญา

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

สุ. เพราะฉะนั้น แม้แต่ การที่จะเป็นคนดีจริงๆ ก็ต้องประกอบด้วยปัญญา จึงจะดีได้ ไม่ใช่ว่าใคร่จะเป็นคนดีหรืออยากเป็นคนดีโดยปัญญาไม่เกิดและจะเป็นได้ เพราะคนที่จะเป็นคนดีได้จริงๆ ต้องเป็นผู้ที่รู้จักตัวเองว่า ไม่ดีอย่างไร ถูกไหม เพราะว่าเป็นผู้ที่มีกิเลสจะดีได้อย่างไร เพราะฉะนั้น ถ้าไม่รู้ และคิดว่าดีแล้ว ขณะนั้นเป็นคนดีจริงๆ ไม่ได้

การเป็นคนดีได้จริงๆ คือ ต้องดีถึงกับหมดกิเลส แต่เมื่อไม่สามารถจะดับกิเลสหรือหมดกิเลสได้ ก็ต้องอบรมเจริญเหตุ คือ ความดี ที่จะให้หมดกิเลสไปเรื่อยๆ จนกว่าปัญญาจะดับกิเลสได้ เพราะการเป็นคนดีจริงๆ ต้องเป็นผู้ที่มีปัญญาและ ดับกิเลส มิฉะนั้นจะชื่อว่าดีจริงๆ ไม่ได้ หรือสำหรับผู้ที่รู้เหตุและผลก็เข้าใจได้ว่า การเป็นพระโสดาบันบุคคลนั้นเป็นผล ไม่ใช่เป็นเหตุ เพราะฉะนั้น ถ้าปราศจากเหตุ คือ บารมีต่างๆ คุณความดีต่างๆ ทั้งทาน ทั้งศีล ทั้งขันติ สัจจะ วิริยะ อธิษฐาน ปัญญา เมตตา อุเบกขา เนกขัมมะ จะเป็นพระโสดาบันได้อย่างไร

การเป็นพระโสดาบัน เป็นผลของการอบรมเจริญความดีในชีวิตประจำวันจนกว่าจะสมบูรณ์พร้อมด้วยปัญญาเมื่อไร ก็จะบรรลุผลคือเป็นพระโสดาบันเมื่อนั้น เพราะฉะนั้น ชีวิตที่ยังเหลืออยู่ ก็เจริญเหตุที่จะทำให้บรรลุการเป็นพระโสดาบันข้างหน้า โดยเป็นผู้ที่มีปัญญาที่จะรู้จักตัวเองตามความเป็นจริง

แนวทางเจริญวิปัสสนา ครั้งที่ 1748

กราบเท้าบูชาคุณท่านอาจารย์ด้วยความเคารพยิ่ง