กัมมัสสกตาญาณ ผลของบุญกุศลที่ได้กระทำไว้แล้วในอดีต
เวลานี้ถ้าท่านผู้ใดเป็นผู้ที่มีโภคะมาก ไม่รู้ว่าเป็นเพราะผลของบุญกุศลที่ได้กระทำไว้แล้วในอดีต ก็ชื่อว่าท่านไม่รู้กัมมัสสกตาญาณ ไม่รู้เรื่องเหตุและผลว่าที่กำลังได้รับผลของกุศลอยู่ในขณะนี้ เป็นเพราะได้กระทำกุศลไว้แล้วในอดีต แต่ถ้าผู้ใดเห็นว่า เป็นผลของกรรม ผู้นั้นก็รู้ว่าควรจะต้องเจริญกุศลต่อไป ไม่พึงคิดว่า บำเพ็ญกุศลพอแล้ว แม้พระเจ้าแผ่นดินพระนามว่าเสรีก็ไม่ได้ทรงคำนึงว่า เท่านี้เป็นบุญพอแล้ว เท่านี้เป็นผลของบุญพอแล้ว แต่ก่อนนี้ท่านผู้ฟังอาจจะเคยคิด ทำบุญเท่านี้พอแล้ว ผลของบุญที่ได้เท่านี้พอแล้ว ซึ่งความจริงไม่พอ เพราะว่าถ้าหมดผลของบุญ ก็เป็นโอกาสของอกุศลกรรม ผลที่ได้รับนั้นก็ย่อมตรงกันข้าม เพราะฉะนั้น จึงไม่ควรคำนึงถึงว่า เท่านี้เป็นบุญพอแล้ว เท่านี้เป็นผลของบุญพอแล้ว
การเจริญสติปัฏฐานก็เหมือนกัน เพียงระลึกรู้ลักษณะของนามธรรมและรูปธรรมเล็กๆ น้อยๆ คิดว่าเท่านี้พอแล้วได้ไหม ไม่ได้ เพราะว่ายังไม่รู้ชัดในสภาพของนามธรรมและรูปธรรมตามความเป็นจริง ต้องเจริญไปเรื่อยๆ จนกว่าปัญญาจะสมบูรณ์เป็นวิปัสสนาญาณแต่ละขั้น และถึงแม้ว่าจะเป็นพระอริยบุคคล เป็นพระโสดาบันบุคคลแล้ว ก็ยังต้องเจริญสติปัฏฐานต่อไป จนกว่าจะถึงความเป็นพระอรหันต์
ที่มา และ อ่านเพิ่มเติม ...