ปัญญารู้ชัดธรรมตามความเป็นจริง

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา (ไม่ใช่ตัวตน สัตว์ บุคคล) ทั้ง ๓ นี้เป็นลักษณะทั่วไปของสังขารธรรม (จิต เจตสิก รูป) ซึ่งเกิดเพราะเหตุปัจจัย ทั้งหมด เรียกว่าไตรลักษณ์ ไม่เที่ยงเพราะมีอันดับไปเป็นธรรมดา และธรรมแต่ละหนึ่งไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ไม่ใช่ตัวตนสัตว์บุคคล ผู้ที่มีปัญญาท่านเห็นด้วยปัญญาตามเป็นจริงว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา แต่ผู้ที่ไม่มีปัญญาย่อมไม่เห็นลักษณะทั้ง ๓ นี้ตามเป็นจริง จึงมีความสำคัญว่าเที่ยง เป็นสุข และมีตัวตน แต่ความจริงทุกขณะในชีวิตประจำวัน จิต เจตสิกทุกขณะ รูปทุกรูป เกิดดับ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา ซึ่งจะเห็นได้ว่า ทั้งความไม่เที่ยง เป็นทุกข์และเป็นอนัตตา ก็เชื่อมโยงกัน เกี่ยวข้องกัน เพราะสิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้น ก็เป็นทุกข์ และสิ่งนั้นก็เป็นอนัตตา ไม่ใช่เรา ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตนด้วย การที่จะรู้ลักษณะ ๓ ก็ต้องเป็นแต่ละลักษณะ ตามความน้อมไปของปัญญา และจะประจักษ์แจ้งชัดได้ เมื่อถึงปัญญาในระดับวิปัสสนาญาณ ดังนั้น สิ่งสำคัญ คือ รากฐานที่มั่นคง ด้วยการค่อยๆ สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกในเรื่องของความเป็นจริงของธรรม ไปทีละเล็กทีละน้อย ซึ่งจะขาดการฟังพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวันไม่ได้เลย ครับ

เนื่องจากเป็นเรื่องที่ละเอียดอย่างยิ่ง จึงขอเชิญคลิกศึกษาเพิ่มเติมจากคำบรรยายของท่านอาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ ได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

ไตรลักษณ์ - อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา

...ยินดีในความดีของทุกๆ ท่านครับ...

ขออนุโมทนาครับ

ขอขอบพระคุณ อนุโมทนา สาธุครับ