คำถวายสังฆทาน ภิกขุสังฆัสสะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์ เล่ม ๓ ภาค ๒ - หน้าที่ ๔๐๗

ก็บุคคลได้เตรียมไทยธรรมด้วยคิดว่าเราจักให้ทักขิณาถึงสงฆ์ ไปวิหารแล้วเรียนว่า ข้าแต่ท่านผู้เจริญ ขอท่านจงให้พระเถระรูปหนึ่งเจาะจงสงฆ์เถิด.

ลำดับนั้น ได้สามเณรจากสงฆ์ย่อมถึงความเป็นประการอื่นว่า เราได้สามเณรแล้ว ดังนี้ ทักขิณาของบุคคลนั้นย่อมไม่ถึงสงฆ์ เมื่อได้พระมหาเถระแม้เกิดความโสมนัสว่า เราได้มหาเถระแล้วดังนี้ ทักขิณาก็ไม่ถึงสงฆ์เหมือนกัน.

ส่วนบุคคลใดได้สามเณร ผู้อุปสมบทแล้ว ภิกษุหนุ่มหรือเถระ ผู้พาลหรือบัณฑิต รูปใดรูปหนึ่ง จากสงฆ์แล้ว ไม่สงสัย ย่อมอาจเพื่อทำความยำเกรงในสงฆ์ว่า เราจะถวายสงฆ์ทักขิณาของบุคคลนั้นเป็นอัน ชื่อว่าถึงสงฆ์แล้ว.

ก่อนอื่นก็ต้องทราบว่า สังฆทาน คืออะไร เมื่อเข้าใจอย่างถูกต้องแล้ว จำเป็นหรือไม่ที่จะต้องกล่าวคำถวาย เพราะอยู่ที่สภาพจิตเป็นสำคัญ เพราะเหตุว่า สังฆทาน คือ การให้โดยมีเจตนาที่จะถวายแด่สงฆ์ กล่าวคือ มุ่งถวายแด่พระอริยบุคคล แม้พระภิกษุที่มารับจะไม่ใช่พระอริยบุคคลก็ตาม แต่ถ้ามีเจตนานอบน้อมดุจถวายแด่พระอริยบุคคล โดยที่ไม่ได้มีการเจาะจงพระภิกษุรูปหนึ่งรูปใดโดยเฉพาะ จึงชื่อว่า สังฆทาน หรือถึงแม้จะมีภิกษุเพียงรูปเดียว ถ้าผู้ถวายมีจิตใจที่นอบน้อมต่อพระอริยสงฆ์ ก็ย่อมเป็น สังฆทาน ได้ ซึ่งไม่ใช่ง่ายเลยที่จะเกิดกุศลจิตนอบน้อมถึงอย่างนั้นได้

เพราะฉะนั้นแล้ว จึงเป็นเรื่องของบุคคลผู้มีปัญญาที่เข้าใจอย่างถูกต้องตรงตามความเป็นจริง ผู้มีปัญญาก็ย่อมจะถวายสิ่งที่เหมาะควรประการต่างๆ มีอาหาร จีวร เป็นต้น แด่สงฆ์ ด้วยจิตใจที่เคารพยำเกรงในสงฆ์ เป็นประหนึ่งว่าผู้รับทานนั้นเป็นพระอริยบุคคล ไม่ได้ถวายเจาะจงภิกษุรูปหนึ่งรูปใดเลย นั่นจึงจะเป็นสังฆทาน

ดังนั้น สังฆทาน จึงไม่ได้อยู่ที่คำที่กล่าวในเวลาถวายว่าถูกต้องหรือไม่ และไม่ใช่รูปแบบพิธีกรรมแต่อย่างใด แต่มุ่งถึงสภาพจิตใจที่นอบน้อมต่อพระอริยบุคคลเป็นสำคัญในขณะที่ถวาย

อีกประการหนึ่ง ถ้าเป็นพระภิกษุที่เข้าใจพระธรรมวินัย ท่านก็ย่อมจะกล่าวแสดงเปิดเผยพระธรรมวินัยตามที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ทรงแสดงไว้ดีแล้ว เพื่อประโยชน์แก่อุบาสกอุบาสิกาจะได้มีความเข้าใจอย่างถูกต้องตรงตามความเป็นจริง ครับ

...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ...

ขอบพระคุณ และขออนุโมทนาครับ