พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ เล่ม ๒ - หน้าที่ 625

อเจลกวรรค  สิกขาบทที่  ๑๐  เรื่องพระฉัพพัคคีย์

     [๕๗๑]  โดยสมัยนั้น   พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าประทับอยู่  ณ  พระเชตวัน  อารามของอนาถบิณฑิกคหบดี  เขตพระนครสาวัตถี  ครั้งนั้น พระฉัพพัคคีย์กำลังอยู่ในกองทัพ  ๒-๓ คืน ไปสู่สนามรบบ้าง   ไปสู่ที่พักพลบ้าง ไปสู่ที่จัดขบวนทัพบ้าง  ไปดูกองทัพที่จัดเป็นขบวนแล้วบ้าง  พระฉัพพัคคีย์รูปหนึ่งไปสู่สนามรบแล้วถูกยิงด้วยลูกปืน  คนทั้งหลายจึงล้อเธอว่า  พระคุณเจ้าได้รบเก่งมาแล้วกระมัง   พระคุณเจ้าได้คะแนนเท่าไร  เธอถูกเขาล้อได้เก้อเขินแล้ว ชาวบ้านจึงเพ่งโทษติเตียนโพนทะนาว่า    ไฉนพระสมณะเชื้อสายพระศากยบุตร  จึงได้มาถึงสนามรบ เพื่อจะดูเขาเล่า มิใช่ลาภของพวกเรา แม้พวกเราที่มาสนามรบ  เพราะเหตุแห่งอาชีพ เพราะเหตุแห่งบุตรภรรยา ก็ได้ไม่ดีแล้ว.

       ภิกษุทั้งหลายได้ยินเขาเพ่งโทษติเตียนโพนทะนาอยู่  บรรดาที่เป็นผู้มักน้อย. . .  ต่างก็เพ่งโทษติเตียนโพนทะนาว่า  ไฉนพระฉัพพัคคีย์จึงได้ไปถึงสนามรบเพื่อดูเขา แล้วกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาคเจ้า ...

ทรงสอบถาม

      พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอบถามพระฉัพพัคคีย์ว่า  ดูก่อนภิกษุทั้งหลายข่าวว่า  พวกเธอไปถึงสนามรบเพื่อดูเขา จริงหรือ.

      พระฉัพพัคคีย์ทูลรับ ว่า  จริง  พระพุทธเจ้าข้า.

ทรงติเตียนแล้วบัญญัติสิกขาบท

      พระผู้มีพระภาคพุทธเจ้าทรงติเตียนว่า  ดูก่อนโมฆบุรุษทั้งหลาย ไฉนพวกเธอจึงได้ถึงสนามรบเพื่อดูเขาเล่า   การกระทำของพวกเธอนั่น   ไม่เป็นไปเพื่อความเลื่อมใสของชุมชนที่ยังไม่เลื่อมใส หรือเพื่อความเลื่อมใสยิ่งของชุมชนที่เลื่อมใสแล้ว . . .

      ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็แลพวกเธอพึงยกสิกขาบทนี้  ขึ้นแสดงอย่างนี้ ว่าดังนี้:-

พระบัญญัติ

      ๙๙. ๑๐.  ถ้าภิกษุอยู่ในเสนา ๒-๓ คืน ไปสู่สนามรบก็ดี  ไปสู่ที่พักพลก็ดี  ไปสู่ที่จัดขบวนทัพก็ดี  ไปดูกองทัพที่จัดเป็นขบวนแล้วก็ดี  เป็นปาจิตตีย์ .

เรื่องพระฉัพพัคคีย์  จบ