เทวหิตสูตร

เมื่อเป็นบรรพชิตแท้ๆ ท่านก็ยังมีกิจ ก็ลองเปรียบเทียบดูกับชีวิตฆราวาสว่าฆราวาสก็มีชีวิตอย่างนี้เหมือนกัน เจริญสติปัฏฐานได้เหมือนกัน ไม่ใช่ว่าเจริญไม่ได้

สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เทวหิตสูตรที่ ๓ (ข้อ ๖๘๒) มีข้อความว่า

ครั้งนั้นพระผู้มีพระภาคประทับ ณ พระวิหารเชตวัน สมัยนั้นพระผู้มีพระภาคประชวรด้วยโรคลม ท่านพระอุปวาณะเป็นอุปัฏฐากของพระผู้มีพระภาคในครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคทรงเรียกท่านพระอุปวาณะมาตรัสว่า

อุปวาณะ เธอจงรู้น้ำร้อนเพื่อฉัน

ท่านพระอุปวาณะทูลรับพระผู้มีพระภาค แล้วนุ่งสบง ถือบาตรและจีวร เข้าไปยังที่อยู่ของเทวหิตพราหมณ์ แล้วยืนนิ่งอยู่ ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง เทวหิตพราหมณ์ได้เห็นท่านพระอุปวาณะยืนนิ่งอยู่ณที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ได้กล่าวกะท่านพระอุปวาณะ ด้วยคาถาว่า

ท่านเป็นสมณะศีรษะโล้น ครองผ้าสังฆาฏิ ยืนนิ่งอยู่ ท่านปรารถนาอะไร แสวงหาอะไร มาเพื่อขออะไรหรือ

ท่านพระอุปวาณะตอบว่า

พระสุคตมุนีเป็นอรหันต์ในโลก ประชวรด้วยโรคลม ถ้ามีน้ำร้อน ขอท่านจงถวายแก่พระสุคตมุนีเถิด พราหมณ์ ฉันปรารถนาจะเอาไปถวายพระผู้มีพระภาค ในบรรดาผู้ที่ควรแก่การบูชาสักการะนอบน้อมทั้งหลาย อันบุคคลได้บูชาสักการะ นอบน้อมแล้วนั้น

ครั้งนั้น เทวหิตพราหมณ์ให้บุรุษคนใช้ถือกาน้ำร้อนและห่อน้ำอ้อย ตามไป ถวายท่านพระอุปวาณะ

ลำดับนั้นท่านพระอุปวาณะเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคยังที่ประทับแล้ว อัญเชิญ ให้พระผู้มีพระภาคทรงสนาน และละลายน้ำอ้อยด้วยน้ำร้อนแล้วถวายพระผู้มีพระภาค ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคทรงหายประชวร

ท่านพระอุปวาณะเจริญสติได้ไหม ในขณะที่พระผู้มีพระภาคตรัสเรียกและในขณะที่ท่านพระอุปวาณะทูลรับ นุ่งสบงถือบาตรจีวรเข้าไปยังที่อยู่ของเทวหิตพราหมณ์เจริญสติปัฏฐานได้ไหม ถ้าไม่ได้ พระผู้มีพระภาคจะไม่ตรัสให้ท่านพระอุปวาณะหาน้ำร้อนเพื่อฉัน หากเป็นเครื่องขัดขวางการเจริญสติของผู้อื่นแล้ว พระผู้มีพระภาคจะไม่ทรงกระทำ แต่ชีวิตจริงๆ เป็นอย่างนี้ มีการเจ็บไข้ได้ป่วย มีการรักษาพยาบาล ระหว่างนั้นก็เป็นกิจการงานที่จะต้องเกิดขึ้น จะต้องมี จะต้องกระทำ แต่สามารถเจริญสติปัฏฐานได้ ไม่ใช่ว่าถ้าทำกิจต่างๆ เหล่านี้แล้วจะเจริญสติปัฏฐานไม่ได้

พระไตรปิฎกทั้ง ๓ ปิฎกที่พระผู้มีพระภาคทรงแสดงธรรมนั้น เพื่ออนุเคราะห์พุทธบริษัทให้เจริญสติ ให้เจริญกุศลมากที่สุดที่จะมากได้ [แนวทางเจริญวิปัสสนา ตอนที่ 54]