ผลของกรรม


        ผู้ฟัง เคยได้ยินท่านอาจารย์กล่าวว่า ในสถานที่เดียวกันบางคนนอนหลับ บางคนนอนไม่หลับ

        สุ. จริงหรือเปล่า

        ผู้ฟัง จริงค่ะ

        สุ. ไม่มีคน แต่มีจิตเกิดดับเป็นวิถีจิต หรือเป็นภวังคจิต

        สุ. ขณะเกิดเป็นผลของกรรม ปฏิสนธิกิจ ขณะนั้นเป็นวิบาก ขณะที่ยังไม่มีการเห็น การได้ยิน แต่ว่าดำรงภพชาติ ยังไม่ให้ตาย ขณะนั้นก็เป็นผลของกรรมที่ยังไม่ให้สิ้นสุดความเป็นบุคคลนี้ พอถึงจิตขณะสุดท้ายเกิดขึ้นดับแล้ว พ้นสภาพความเป็นบุคคลนี้ ขณะนั้นก็เป็นผลของกรรมที่ทำให้ไม่สามารถเป็นบุคคลนี้ต่อไปอีกได้ แต่ระหว่างนั้นที่ยังมีชีวิตอยู่ ผลของกรรม ต้องมีความเข้าใจอย่างชัดเจนว่าขณะไหน กำลังเห็นนี่แหละค่ะ เป็นผลของกรรม เลือกไม่ได้ จะเห็นอะไร เมื่อไร ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย กรรมทำให้ปสาทรูปเกิดขึ้น ที่สามารถกระทบกับรูปเฉพาะแต่ละทาง และจิตที่เป็นผลของกรรมในขณะที่เห็นจึงเกิด เพราะเหตุว่าเมื่อถึงกาลที่กรรมจะให้ผลทางตา ต้องเห็น ถ้าถึงกาลที่กรรมจะให้ผลทางกาย ต้องเจ็บ หรือต้องสบาย ความรู้สึกนั้นเป็นผลของกรรมด้วย หรือทางหู เวลาผลของกรรมให้ผล ก็คือต้องได้ยินเสียงนั้นแหละ จะเป็นเสียงอื่นไม่ได้

        ผู้ฟัง อย่างการได้ยิน ตรงนี้หนูสงสัยนิดหนึ่ง อย่างบางคนได้ยินอันนี้โกรธ แต่อีกคนได้ยินเหมือนกันไม่โกรธ

        สุ. ตัวได้ยินเหมือนกันไหมคะ

        ผู้ฟัง ตัวได้ยินเหมือนกัน

        สุ. แต่หลังจากได้ยินแล้ว ไม่ใช่วิบากแล้ว เป็นไปตามการสะสม สะสมกุศลจิตหรือสะสมอกุศลจิตมา แล้วก็บังคับไม่ได้ว่าจะให้เป็นกุศลจิต ถ้าถึงกาลที่อกุศลจิตจะเกิดก็ต้องเกิด เพราะความไม่รู้ก็เป็นเราหมดเลย แต่ความจริงเป็นสภาพธรรมที่เป็นธาตุซึ่งเกิดขึ้นตามเหตุตามปัจจัย แต่ละ ๑ ขณะ มีปัจจัยทำให้เกิด โดยไม่มีใครสามารถรู้ความละเอียด

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 354


    หมายเลข 12496
    16 ม.ค. 2567