อยู่ในโลกของความคิดนึก
สุ. เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นว่า จริงๆ แล้ว ปรมัตถธรรมที่ปรากฏเมื่อกระทบตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เพียงปรากฏเล็กน้อยแล้วก็ดับไป แต่ใจคิดนึกถึงเรื่องสิ่งที่ปรากฏทั้งทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย ทั้งวันอย่างมั่นคงว่า เป็นสิ่งที่มีจริงๆ อย่างพอเห็น ไม่รู้เลยว่า สิ่งที่ปรากฏดับแล้วเพราะเร็วมาก แล้วจิตก็คิดจำส่วนสัดรูปร่างสัณฐาน แล้วก็ไม่ลืม แล้วก็ยังเข้าใจว่า ยังมีอยู่ ยังเที่ยงอยู่
เพราะฉะนั้นก็แสดงให้เห็นว่า ความเข้าใจที่ผิดมาก จนกระทั่งแม้สภาพธรรมปรากฏอย่างนี้จริงๆ ก็ยังไม่สามารถเข้าใจได้ จนกว่าจะค่อยๆ เข้าใจเมื่อไร ก็ค่อยๆ คลายความไม่รู้ในสิ่งที่ปรากฏ ปัญญามีหน้าที่รู้แล้วละความไม่รู้ กว่าจะเริ่มรู้ว่า สิ่งที่ปรากฏก็คือเดี๋ยวนี้ อย่างนี้เท่านั้นเอง นอกจากนั้นก็คิดหมด อยู่ในโลกของความมืดสนิท ซึ่งมีสิ่งที่ปรากฏให้เห็นแล้วก็คิด ปรากฏให้ได้ยินแล้วก็คิด เพราะฉะนั้นก็เป็นโลกของความคิดนึกซึ่งจำว่าเป็นตัวตน เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใด เที่ยง ไม่ได้ดับไปเลย
เพราะฉะนั้นจากการที่ทรงตรัสรู้ และทรงแสดงสภาพธรรมตามความเป็นจริง ก็เพื่อให้ฟังจนกว่าจะเข้าใจ เมื่อเข้าใจแล้วก็ฟังต่อไป พิจารณาต่อไป อบรมปัญญาต่อไป ก็เห็นถูกตามความเป็นจริงของสภาพนั้นได้ในวันหนึ่ง
ที่มา ...