การเกิดดับของรูป


        เด่นพงศ์ ทีนี้ประเด็นที่ ๒ คือ อาจารย์บอกว่า รูปทั้งหลายประกอบด้วยกลาปต่างๆ เล็กลงๆ ๆ แล้วก็มีอากาศกั้น เพราะฉะนั้นไม่ว่าเพชร ไม่ว่าขนม มันก็เล็กลงๆ เพราะฉะนั้นเกิดดับก็ต้องนับได้เท่ากัน ไม่ทราบถูก หรือเปล่า

        สุ. รูปมีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ใครรู้ ใครบอก

        เด่นพงศ์ พระพุทธเจ้าครับ

        สุ. แล้วเราจะรู้อย่างนั้นไหม

        เด่นพงศ์ ใช่ครับ แต่วิธีคิด

        สุ. ว่าเราไม่สามารถจะรู้ได้ แต่จริง หรือเปล่า นี่ต้องไตร่ตรอง จริงแต่ยังไม่ประจักษ์

        เด่นพงศ์ จริง แต่ยังไม่ประจักษ์ครับผม

        สุ. เพราะฉะนั้นเวลาที่ประจักษ์ เราไม่มีการนับ เพราะกำลังประจักษ์ลักษณะที่เป็นอย่างนั้น และเกิดแล้วดับด้วย เพราะฉะนั้นไม่มีการนับเลย ไม่ต้องไปนับ ไม่ใช่วิสัยเราที่จะไปนับ แต่ให้ทราบว่า สิ่งหนึ่งสิ่งใดก็ตาม ขณะนี้ที่ปรากฏ สิ่งนั้นเกิดจึงปรากฏ แต่สิ่งที่ไม่รู้ คือ สิ่งที่ปรากฏนั่นแหละ ดับแล้วอย่างเร็วมาก ไม่ว่าจะเป็นแข็ง หรืออ่อน เป็นเพชร หรือเป็นขนม หรือเป็นอะไรก็ตามแต่ สิ่งนั้นเกิดแล้วดับ ที่จะไม่ดับไม่มี ไม่ว่าอะไรทั้งสิ้น และถ้าเป็นรูป ที่เป็นสภาวรูป รูปที่มีลักษณะจริงๆ มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ เหมือนกันหมด ไม่ว่าในโลกนี้ โลกไหน ในพรหมโลก พระอาทิตย์ พระจันทร์ ดวงดาว อะไรก็แล้วแต่ เป็นรูปแต่ละกลาป คือ กลุ่มเล็กๆ ซึ่งมีอากาศธาตุแทรกคั่นอยู่โดยละเอียด ที่เราเห็นว่า ใหญ่โตหนาทึบทั้งหมด เหมือนแข็งเท่าไรก็ตาม จะเป็นแข็งเพชร หรือขนม ขณะนั้นก็มีอากาศธาตุแทรกคั่นอยู่ และแต่ละกลาป ก็มีอายุเท่ากับจิตเกิดดับ ๑๗ ขณะ ทยอยกันเกิด ทยอยกันดับตามสมุฏฐานที่เกิด รูปที่กาย ทยอยกันเกิด ทยอยกันดับ ไม่ได้พร้อมกัน

        เด่นพงศ์ ถ้าอย่างนั้นสมมติว่า รูปที่เกิดจากกรรม เกิดดับก็ไม่พร้อมกันกับรูปที่เกิดจากอุตุ หรือเกิดจากอาหาร

        สุ. นับไปเลยได้ ถ้าจิตใดที่เกิดพร้อมกับรูปนั้น รูปนั้นเกิดพร้อมกับจิตนั้น จิตเกิดดับไป ๑๗ ขณะ รูปที่เกิดพร้อมกับจิตนั้นก็ดับ ไม่ว่าจะเป็นต้นไม้ ใบหญ้า นอกห้อง ในห้อง กี่จักรวาลอย่างไร ธรรมที่ทรงตรัสรู้ ไม่เปลี่ยนแปลง

        เด่นพงศ์ ถ้ารูปที่เรามองไม่เห็น อย่างเสียง

        สุ. ทั้งหมดค่ะ

        เด่นพงศ์ ก็ดับ ๑๗ ขณะเหมือนกัน

        สุ. ทั้งหมดค่ะ

        เด่นพงศ์ แล้วเอากลาปที่ไหนมาใส่ในเสียง

        สุ. ถ้าไม่มีรูป เสียงมีไหมคะ

        เด่นพงศ์ ถ้าไม่มีรูปของแข็งกระทบกัน เสียงไม่มีครับ

        สุ. เสียงเป็นรูป หรือเปล่า

        เด่นพงศ์ เป็นครับ

        สุ. เป็นสภาวรูป หรือเปล่า สภาวรูปทุกประเภทมีอายุเท่ากัน คือ เกิดดับ ๑๗ ขณะ ขณะนี้ใครจะรู้ว่า สิ่งที่ปรากฏทางตามีอายุ ๑๗ ขณะ เพราะว่าจิตเห็นกับจิตได้ยินห่างกันเกิน ๑๗ ขณะแล้วค่ะ

        เด่นพงศ์ ต้องเชื่อตามพระพุทธเจ้าก่อน

        สุ. ก็เป็นความจริงที่พิสูจน์ได้ เพราะว่าผู้ที่เป็นพระอริยสาวกทั้งหมด ต้องรู้ทุกขสัจจะ รูปที่ตัวคุณเด่นพงศ์ ไม่ใช่ต้นไม้ ใบหญ้า ใช่ไหมคะ

        เด่นพงศ์ ไม่ใช่ครับ

        สุ. รูปที่ตัวคุณเด่นพงศ์เกิดขึ้น หรือเปล่า

        เด่นพงศ์ เกิดครับ

        สุ. รูปที่ต้นไม้ใบหญ้าเกิดขึ้น หรือเปล่า

        เด่นพงศ์ ก็เกิดเหมือนกัน

        สุ. ขณะนี้ รูปนี้ปรากฏ ค่อยๆ รู้ ค่อยเข้าใจ จะประจักษ์การเกิดดับของรูปนี้ แต่รูปที่เกิดจากสมุฏฐานอื่น เช่น อุตุ ก็มีอายุเท่ากัน คือ ใครจะรู้ หรือไม่รู้ก็ตาม รูปนั้นเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป มีอายุเพียงแค่ ๑๗ ขณะจิต

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 288


    หมายเลข 12179
    27 ม.ค. 2567