เมื่อทำทาน ควรอธิษฐานอย่างไร


        ผู้ฟัง ถ้าอย่างนั้นเมื่อผมทำทาน ผมควรอธิษฐานอย่างไร

        สุ. ทำทานเพื่ออะไรคะ

        ผู้ฟัง หมายถึงว่า เราทำทานเพื่อละกิเลส ละความตระหนี่

        สุ. และถ้าไม่มีปัญญา จะสามารถละถึงขั้นดับได้ไหม

        ผู้ฟัง ไม่ได้

        สุ. เพราะฉะนั้นเวลาที่ทำทานหวังอะไรหรือเปล่า หรือว่าให้เพราะเป็นประโยชน์แก่ผู้รับ

        ผู้ฟัง การให้ก็เป็นประโยชน์แก่ผู้รับด้วยส่วนหนึ่ง และอีกส่วนหนึ่งก็ยอมรับว่า ทำทานตามประเพณีด้วย

        สุ. คำว่า “อธิษฐาน” ต้องเข้าใจก่อนว่า หมายความถึง ความตั้งมั่นคง ขณะนี้ชาตินี้จะตั้งมั่นคงในอะไร เห็นไหมคะว่า หาไม่เจอ ก็มีแต่เพียงความหวัง หรือความต้องการ อย่างที่เคยต้องการ อาจจะหวังว่าให้ไม่มีการเจ็บไข้ได้ป่วย ไม่มีเคราะห์ร้ายอันตรายใดๆ ก็เป็นเรื่องของความคิด ถ้าเป็นผู้หญิงก็หวังจะสวยจะงาม ชาติหน้าเกิดที่ไหนอย่างไร เป็นเศรษฐีมั่งมี นั่นก็เป็นเรื่องของความหวัง เพราะยังมีความติดข้องอยู่ แต่ถ้ารู้ว่า ความหวังทั้งหมดเป็นเหตุของความทุกข์ หวังอะไรก็ตามแต่ สมหวังหรือเปล่า หรือบางครั้งก็ได้มา บางครั้งก็ไม่ได้ ตามกำลังของเหตุ คือ กุศล เวลาให้ทาน หรือใส่บาตร หวังอะไรคะ หวังเป็นพระราชา หวังเป็นนางฟ้า หวังเกิดในสวรรค์ชั้นดุสิต แต่นิดเดียวที่ให้ ถ้าสิ่งที่ให้เป็นเหตุ ก็จะให้ผลตามกำลังของเหตุในขณะนั้น โดยไม่ต้องหวัง ต้องได้อยู่แล้ว และถ้าหวังเกินเหตุ ก็ไม่ได้อย่างที่หวัง เพราะเหตุไม่พอที่จะเป็นอย่างนั้น

        เพราะฉะนั้นถ้าเป็นผู้ที่มั่นคงในเหตุ และผล และรู้ว่าจริงๆ แล้ว ทุกคนมีกิเลสมาก การที่จะค่อยๆ ให้กิเลสลดน้อยลง ไม่ใช่จะตั้งหน้าตั้งตาจะเจริญสติปัฏฐานอย่างเดียว นั่นก็ผิด เพราะเหตุว่าถ้าเห็นกำลังของอกุศล ก็จะรู้ว่า ขณะใดที่กุศลไม่เกิด ขณะนั้นเป็นอกุศล ถ้าเป็นผู้เห็นประโยชน์ของกุศลจริงๆ แม้กุศลเพียงเล็กน้อย นิดหน่อยในชีวิตประจำวัน กำลังเผชิญหน้า ทำทันที ไม่ต้องคอยเลย และไม่ต้องคิดว่า กุศลนี้จะให้ผลมากน้อยแค่ไหนด้วย เพราะมีความเข้าใจถูกต้องว่า ถ้าขณะนั้นไม่ใช่โอกาสของกุศล กุศลไม่เกิด ขณะนั้นต้องเป็นอกุศลแน่นอน ถ้าเห็นโทษภัยของอกุศล ก็เป็นปัจจัยที่จะให้มีกุศลในแต่ละทางเพิ่มขึ้น โดยไม่ใช่ด้วยความหวัง

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 269


    หมายเลข 12052
    23 ม.ค. 2567