สติไม่รู้อย่างปัญญา


        ถาม ถ้าสติสัมปชัญญะเกิดรู้ลักษณะที่เห็น ก็ต้องสว่างหรือเปล่าครับ

        สุ. จิตไม่ใช่รูปค่ะ ต้องมีความเข้าใจที่มั่นคง

        ผู้ถาม ถ้ารู้ลักษณะที่เห็นแล้ว

        สุ. รู้ลักษณะที่เห็นแล้ว หมายความถึงรู้ลักษณะของอะไร

        ผู้ถาม ของนามธรรม

        สุ. นามธรรมมีรูปร่างไหม

        ผู้ถาม นามธรรมไม่มีรูปร่างครับ แต่ยังสงสัยว่า รู้ลักษณะนามธรรมที่เห็นแล้ว

        สุ. รู้ คืออะไรคะ ที่นี่

        ผู้ถาม รู้ คือ สติสัมปชัญญะเกิด

        สุ. ขณะนั้นต้องเป็นปัญญาที่ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ สติไม่รู้อย่างปัญญา สติเป็นสภาพที่รู้อารมณ์จริง แต่ทำหน้าที่ระลึก คือ รู้ตรงลักษณะของปรมัตถธรรม แต่ปัญญาเข้าใจถูก เห็นถูก ไม่ได้เข้าใจผิด เข้าใจในสภาพซึ่งรู้ว่า ลักษณะรู้ไม่มีรูปร่างสัณฐานเลย เป็นธาตุซึ่งเกิดรู้ เพราะฉะนั้นตัวธาตุนั้นจริงๆ เมื่อไม่ใช่รูป จะสว่างไหม

        ผู้ถาม ไม่สว่างครับ

        สุ. นามธรรมทั้งหมดสว่างไหมคะ

        ผู้ถาม ไม่สว่างครับ

        สุ. รูปทั้งหมดสว่างไหม

        ผู้ถาม ไม่ทั้งหมด

        สุ. รูปไหนสว่าง

        ผู้ถาม สิ่งที่ปรากฏทางตาสว่าง

        สุ. รูปเดียวในบรรดารูปทั้งหมด ที่ปรากฏทางตาได้

        ผู้ถาม แล้วตัวอารมณ์จะไม่มาเกี่ยวข้องกับ

        สุ. อารมณ์คืออะไรคะ

        ผู้ถาม อารมณ์คือสิ่งที่จิตรู้

        สุ. ขณะนี้อะไรปรากฏให้รู้

        ผู้ถาม ขณะนี้ก็เห็นอยู่

        สุ. อะไรปรากฏ มีตาไหม มีหูไหม มีจมูกไหม เพราะฉะนั้นอะไรปรากฏ

        ผู้ถาม ก็มีสิ่งที่ปรากฏทางตา

        สุ. สิ่งที่ปรากฏ ปรากฏกับอะไร

        ผู้ถาม กับจิตเห็น

        สุ. ค่ะ กับจิต ถ้าไม่มีจิต สิ่งที่ปรากฏทางตาจะปรากฏได้ไหม

        ผู้ถาม ไม่ได้ครับ

        สุ. และจิตเห็นเป็นใครหรือเปล่า

        ผู้ถาม ไม่เป็นใคร

        สุ. เพราะอะไรไม่เป็น

        ผู้ถาม ก็ฟังแล้วพิจารณา

        สุ. ใช่ เพราะฟัง แล้วก็เข้าใจสิ่งที่กำลังปรากฏกับจิตเห็น เพราะฉะนั้นก็เป็นความเข้าใจของเราเอง แต่รู้ว่าผู้ใดสามารถที่จะกล่าวอย่างนี้ได้ ถ้าไม่ใช่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า คนอื่นจะมีโอกาสเข้าใจอย่างนี้ได้ไหม

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 243


    หมายเลข 11732
    10 ม.ค. 2567