สัญญาที่มั่นคงก็คือความจำพร้อมด้วยความเข้าใจที่ถูกต้อง

    เริ่มค่อยๆ สะสมความเห็นที่ถูกต้องในความหมายของคำว่าอนัตตา ไม่ใช่ตัวตน ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล แล้วก็ลืมสิ่งที่ได้ยินได้ฟังไม่ได้ ได้ยินคำว่า “ทุกอย่างเป็นธรรม” ลืมไม่ได้ เพราะว่าอะไร ประเดี๋ยวก็ลืมแล้ว กลายเป็นเราเสียอีกแล้ว ด้วยเหตุนี้สัญญาความจำที่มั่นคงก็คือความจำพร้อมด้วยความเข้าใจที่ถูกต้องว่าทุกอย่างในขณะนี้เป็นธรรม คือเป็นสิ่งที่มีจริงแล้วก็มีลักษณะต่างกัน เป็นนามธรรม และรูปธรรมๆ ไม่สามารถจะรู้อะไรได้เลย ส่วนนามธรรมเมื่อเกิดต้องรู้สิ่งหนึ่งสิ่งใดที่กำลังปรากฏ เพราะฉะนั้นถ้าการฟังของเราเป็นไปตามลำดับที่จะเข้าใจสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในขณะนี้ สามารถที่จะเข้าใจถึงลักษณะของจิตประเภทต่างๆ โดยการฟังว่าไม่ว่าเป็นจิตใดทั้งสิ้นก็ไม่ใช่เราเพราะเหตุว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัย และตามที่เราได้ทราบว่าจิตวันหนึ่งๆ หลากหลายมาก

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 234