แด่ผู้มีทุกข์ ๑๖ - ทุกข์ใหญ่ที่สุด คือ ทุกข์ของมรณะ
ต่อไปก็จะถึงทุกข์ใหญ่ คือทุกข์ของมรณะ จบสิ้นทุกข์เล็ก ทุกข์น้อยที่มีในชีวิตประจำวันแล้ว ในที่สุดก็ถึงทุกข์ใหญ่ที่สุด คือทุกข์ของมรณะ
ข้อความในสัมโมหวิโนทนี อรรถกถา พระวิภังคปกรณ์ สัจจะวิภังคนิทเทส มีข้อความว่า แม้มรณะนี้ ตัวเองก็ไม่เป็นทุกข์ แต่พระผู้มีพระภาคตรัสว่า ทุกข์โดยเป็นวัตถุที่ตั้งแห่งทุกข์ ความจริงเวทนา อันมีในสรีระซึ่งแม้เกิดในที่สุดความตาย จะเผาสรีระดุจคบหญ้าติดไฟที่ถือไว้ทวนลม ในคราวที่นิมิตแห่งนรกเป็นต้นปรากฏก็จะเกิดโทมนัสอย่างรุนแรงขึ้น พึงทราบมรณะว่าเป็นทุกข์ โดยเป็นวัตถุที่ตั้งแห่งทุกข์ แม้ทั้งสองนี้ ด้วยประการฉะนี้
ผู้ที่ศึกษาพระอภิธรรมทราบว่า ความตายนั้น คือ จิตขณะสุดท้ายเกิดขึ้นและดับไป จิตขณะสุดท้ายของภพนี้ ชาตินี้ ทำกิจจุติคือ เคลื่อนหรือพรากให้สิ้นสุดสภาพความเป็นบุคคลนี้ จะกลับมาสู่ความเป็นบุคคลนี้อีกไม่ได้เลย สูญสิ้นสภาพความเป็นบุคคลนี้โดยสิ้นเชิงในสังสารวัฏฏ์ ในชาติก่อนๆ ที่แล้วมา เคยเป็นใคร อยู่ที่ไหน ทำอะไร ก็สิ้นสุดสภาพของความเป็นบุคคลนั้น เมื่อตายจากชาติก่อนแล้วเกิดมาเป็นบุคคลในชาตินี้ ฉันใด เมื่อจุติจิต คือจิตดวงสุดท้ายของชาตินี้เกิดขึ้นและดับไป ก็สิ้นสุดความเป็นบุคคลนี้ในชาตินี้ ฉันนั้น
ขอเชิญคลิกอ่านตอนต่อไป ...
