ในธาตุ 18 หทยรูปไม่มีไช่ไหมครับ
ในธาตุ 18 หทยรูปไม่มีไช่ไหมครับ
ขอบพระคุณครับ
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
ธาตุ ๑๘
อฏฺฐารส (สิบแปด) + ธาตุ (สภาพที่ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน)
สภาพที่ไม่ใช่สัตว์ บุคคล ตัวตน ๑๘ อย่าง หมายถึง สภาพนามธรรม และรูปธรรม คือ ปรมัตถธรรม ๔ ซึ่งจำแนกโดยนัยของธาตุ ๑๘ ได้แก่
ปสาทรูป ๕ เป็นรูปธาตุ ๕
๐๑. จักขุธาตุ (จักขุปสาท)
๐๒. โสตธาตุ (โสตปสาท)
๐๓. ฆานธาตุ (ฆานปสาท)
๐๔. ชิวหาธาตุ (ชิวหาปสาท)
๐๕. กายธาตุ (กายปสาท)
วิสยรูป ๗ เป็นรูปธาตุ ๕
๐๖. รูปธาตุ (สี)
๐๗. สัททธาตุ (เสียง)
๐๘. คันธธาตุ (กลิ่น)
๐๙. รสธาตุ (รส)
๑๐. โผฏฐัพพธาตุ (ดิน ไฟ ลม)
จิต ๘๙ เป็นวิญญาณธาตุ ๗
๑๑. จักขุวิญญาณธาตุ (จักขุวิญญาณ๒ดวง)
๑๒. โสตวิญญาณธาตุ (โสตวิญญาณ ๒ ดวง)
๑๓. ฆานวิญญาณธาตุ (ฆานวิญญาณ ๒ ดวง)
๑๔. ชิวหาวิญญาณธาตุ (ชิวหาวิญญาณ ๒ ดวง)
๑๕. กายวิญญาณธาตุ (กายวิญญาณ ๒ ดวง)
๑๖. มโนธาตุ (สัมปฏิจฉันนจิต ๒ ปัญจทวาราวัชชนจิต ๑)
๑๗. มโนวิญญาณธาตุ (จิต ๗๖ ดวง)
ธัมมธาตุมีทั้งนามทั้งรูป
๑๘. ธัมมธาตุ (เจตสิก ๕๒ สุขุมรูป ๑๖ นิพพาน)
หทยรูป เป็นธัมมธาตุ เพราะ ธัมมธาตุ มี สุขุมรูป ๑๖ ซึ่ง หทยรูป เป็น สุขุมรูป เป็นรูปที่ละเอียดครับ
เพราะฉะนั้น เมื่อกล่าวโดยธาตุ ๑๘ จะไม่พ้นจากธรรมที่มีจริงทุกอย่าง รวมทั้งมี หทยรูปด้วยครับ ขออนุโมทนา
ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น
พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง เป็นไปเพื่อความเข้าใจถูกเห็นถูกโดย ตลอดไม่ว่าจะทรงแสดงโดยนัยของขันธ์ บ้าง ธาตุ บ้าง อายตนะ บ้าง ก็ล้วนเป็น ไปเพื่อให้เข้าใจอย่างถูกต้องว่า เป็นธรรม แต่ละอย่างๆ โดยไม่ปะปนกัน ซึ่งเมื่อ เป็นธรรมแล้ว ก็ไม่ใช่สัตว์ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน
ธาตุ เมื่อว่าโดยความหมายแล้ว หมายถึงสภาพที่ทรงไว้ซึ่งสภาวะของตน เป็นธรรม ที่มีจริง ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน ตามข้อความใน[เล่มที่ 26] พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย นิทานวรรค เล่ม ๒ หน้าที่ ๔๐๗ ดังนี้
“ความที่ธรรมมีสภาพต่างกัน ได้ชื่อว่า ธาตุ เพราะอรรถว่า เป็นสภาวะ (มีจริงๆ ) กล่าวคือ มีอรรถว่า มิใช่สัตว์ และ มีอรรถว่า เป็นของสูญ (ว่างเปล่าจากความเป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน) ดังนี้ ชื่อว่า ความต่างแห่งธาตุ”
ธรรม เป็นสิ่งที่มีจริงใครๆ ก็เปลี่ยนแปลงไม่ได้ เป็นจริงอย่างไร ก็เป็นจริงอย่างนั้น และไม่มีเราที่แทรกอยู่ในธรรมนั้นๆ ได้เลย เพราะ เป็นธาตุแต่ละอย่างๆ ไม่มีสัตว์ ไม่มีบุคคล ไม่มีตัวตน ขณะนี้มีธาตุ เกิดขึ้นเป็นไป ซึ่งเป็นสภาพที่สูญจากความ เป็นสัตว์ เป็นบุคคล เป็นตัวตน อย่างแท้จริง การศึกษาเรื่องธาตุ จึงไม่พ้นไปจาก การศึกษาเพื่อให้เข้าใจสิ่งที่มีจริงๆ ในชีวิตประจำวัน ซึ่งยากที่จะเข้าใจ แต่ก็ไม่เหลือวิสัยสำหรับผู้ที่เห็นประโยชน์ เมื่อค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษา ความเข้าใจถูกเห็นถูก ก็จะค่อยๆ เจริญขึ้น
โดยประมวลแล้ว สิ่งที่มีจริงๆ ทั้งหมด เป็นธาตุ เพราะทรงไว้ซึ่งลักษณะของตน ไม่มีอะไรที่จะพ้นจากความเป็นธาตุเลย แต่ละหนึ่ง ก็เป็นธาตุและละหนึ่ง รวมถึง หทยรูป ด้วย มีจริงๆ ก็เป็นหนึ่งในบรรดาธาตุทั้งหลาย นั่นเอง
...ยินดีในกุศลของทุกๆ ท่านครับ...