ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

พระธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดง ลึกซึ้งเป็นอย่างยิ่ง  แสดงให้เข้าใจธรรม คือ สิ่งที่มีจริงๆ ตามความเป็นจริง  ว่าเป็นธรรม ไม่ใช่เรา  ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน    ซึ่งจะต้องอาศัยกาลเวลาที่ยาวนานในการอบรมเจริญปัญญา ค่อยๆ ฟัง ค่อยๆ ศึกษา สะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกไปทีละเล็กทีละน้อย  พิจารณาไตร่ตรองในเหตุในผลตามความเป็นจริง

ทุกขณะ ไม่พ้นไปจากธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัย  เหตุปัจจัยในที่นี้ก็เป็นการกล่าวโดยรวมให้เข้าใจว่า สภาพธรรม ไม่ได้เกิดขึ้นเองลอย ๆ  แต่ต้องอาศัยเหตุปัจจัยหลายอย่าง ที่จะเป็นเครื่องอุปการะเกื้อกูลให้สภาพธรรมนั้น ๆ เกิดขึ้นเป็นไป  แม้แต่จิตได้ยินขณะเดียว  ก็ต้องอาศัยโสตะ(หู)เป็นที่เกิด  จิตได้ยินเป็นวิบาก
ก็ต้องมีกรรมเป็นเหตุให้เกิดขึ้น   มีเจตสิกธรรมเกิดร่วมด้วย  มีเสียงเป็นอารมณ์ของจิตได้ยิน  ต่อจากนั้น ก็ยังมีจิตขณะต่อไปเกิดสืบต่อ   แล้วก็มีกุศล หรือ  อกุศล เกิดต่อ    ทั้งหมดล้วนแล้วแต่เป็นธรรมที่เกิดเพราะเหตุปัจจัยทั้งสิ้น     แสดงถึงสภาพธรรม ที่ไม่อยู่ในอำนาจบังคับบัญชาของใครทั้งสิ้น ไม่มีใครจัดสรร  ไม่มีใครทำให้เกิดขึ้นเป็นไปได้  แต่สิ่งที่เกิด  เกิดเพราะเหตุปัจจัย    ซึ่งเป็นสิ่งที่ยากจะเข้าใจ แต่ถ้าไม่ขาดการฟังการศึกษาพิจารณาไตร่ตรอง  ก็จะเข้าใจได้อย่างแน่นอน  ครับ

ขอเชิญศึกษาเพิ่มเติมได้ที่หัวข้อด้านล่างนี้ครับ

อนัตตาไม่อิสระ
ความโกรธเกิดเพราะเหตุปัจจัย และอะไรเป็นปัจจัยของความโกรธ


...อนุโมทนาในกุศลจิตของทุก ๆ ท่านครับ...

กราบขอบพระคุณสำหรับคำอธิบายค่ะ