พระสุตตันตปิฎก อังคุตรนิกาย เอกนิบาต เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้าที่ 327ทรงประกาศพระธรรมจักร อันประเสริฐ มีภิกษุแสนรูปเป็นบริวาร ทรงอาศัยกรุงหงสวดีประทับอยู่   วันหนึ่งพระทศพลนั้นทรงตรวจดูสัตวโลกในเวลาใกล้รุ่ง  ทรงเห็นอรหัตตูปนิสัยของบริษัทโคตม-ดาบส และความปรารถนาของโคตมดาบส  (ที่ปรารถนาว่า  ขอเราพึงเป็นยอดของเหล่าภิกษุ ผู้เป็นธรรมกถึก ในศาสนาของพระ-พุทธเจ้าผู้จะทรงบังเกิดในกาลภายหน้าเถิด) จึงชำระสรีระแต่ เช้าตรู่   ถือบาตรและจีวรด้วยพระองค์เอง  เสด็จไปโดยเพศที่ใครๆ ไม่รู้จัก  ในเมื่ออันเตวาสิกของโคตมดาบสไปเพื่อแสวงหาผลหมากรากไม้ในป่า ไปประทับยืนที่ประตูบรรณศาลาของโคตมดาบสฝ่ายโคตมดาบสแม้ไม่ทราบว่า  พระพุทธเจ้าทรงอุบัติแล้ว  เห็นพระทศพลมาแต่ไกลเทียวก็ทราบได้ว่า   บุรุษผู้นี้ปรากฏ  น่าจะเป็นคนพ้นโลกแล้ว เหมือนความสำเร็จแห่งสรีระของพระองค์ซึ่งประกอบด้วยจักกลักษณะ  หากครองเรือนก็จักเป็นพระเจ้า-จักรพรรดิ์  หากออกบวชก็จักเป็นพระสัพพัญญูพุทธเจ้า  ผู้มีกิเลสดุจหลังคาเปิดแล้ว ดังนี้  จึงถวายอภิวาทพระทศพล   โดยการพบครั้งแรกเท่านั้น  ทูลว่า  ข้าแต่พระผู้มีพระภาคเจ้า โปรดมาประทับทางนี้  ปูลาดอาสนะถวายแล้ว  พระตถาคตประทับนั่งแสดงธรรมแก่โคตมดาบส  ขณะนั้นพวกชฏิลเหล่านั้นมาด้วยหมายว่า   จักให้ผลหมากรากไม้ในป่าที่ประณีต ๆ   แก่อาจารย์ ส่วนที่เหลือจักบริโภคเอง ดังนี้ เห็นพระทศพลประทับนั่งบนอาสนะสูง แต่อาจารย์นั่งบนอาสนะต่ำ   ต่างสนทนากันว่า  พวกเราคิดกันว่า  ในโลกนี้ไม่มีใครที่ยิ่งกว่าอาจารย์ของเรา   แต่บัดนี้ปรากฏว่า  บุรุษนี้ผู้เดียวให้อาจารย์ของเรานั่งบนอาสนะต่ำ   ตนเองนั่งบนอาสนะสูง   มนุษย์ นี้ทีจะเป็นใหญ่หนอ  ดังนี้  ต่างถือตะกร้าพากันมา  โคตมดาบส  เกรงว่า  ชฏิลเหล่านี้จะพึงไหว้เราในสำนักพระทศพล  จึงกล่าวว่าพ่อทั้งหลายอย่าไหว้เรา   บุคคลผู้เลิศในโลกพร้อมทั้งเทวโลกเป็นผู้ควรที่ท่านทุกคนพึงไหว้ได้  ท่านทั้งหลายจงไหว้บุรุษผู้นี้   ดาบสทั้งหลายคิดว่า  อาจารย์ไม่รู้คงไม่พูด   จึงถวายบังคมพระบาทแห่งพระตถาคตเจ้าหมดทุกองค์ โคตมดาบสกล่าวว่า พ่อทั้งหลาย   เราไม่มีโภชนะอย่างอื่น  ที่สมควรถวายแด่ พระทศพล  เราจักถวายผลหมากรากไม้ในป่านี้   จึงเลือกผลาผลที่ประณีต ๆ   บรรจงวางไว้ในบาตรของพระพุทธเจ้า   ถวายแล้ว  พระศาสดาเสวยผลหมาก-รากไม้ในป่าแล้ว ต่อจากนั้น  แม้ดาบสเองกับอันเตวาสิกจึงฉันพระศาสดาเสวยเสร็จแล้ว   ทรงพระดำริว่า  พระอัครสาวกทั้ง  ๒จงพาภิกษุแสนรูปมา ในขณะนั้น พระมหาวิมลเถระอัครสาวกรำลึกว่าพระศาสดาเสด็จไปที่ไหนหนอ  ก็ทราบว่า พระศาสดาทรงประสงค์ให้เราไปจึงพาภิกษุแสนรูปไปเฝ้าถวายบังคมอยู่   พระดาบสกล่าวกะอันเตวาสิกว่า  พ่อทั้งหลาย  พวกเราไม่มีสักการะอื่น (ทั้ง) ภิกษุสงฆ์ก็ยืนอยู่ลำบาก เราจักปูลาดบุปผาสนะถวายภิกษุสงฆ์มีพระพุทธองค์เจ้าเป็นประธาน  ท่านทั้งหลายจงไปนำเอาดอกไม้ที่เกิดทั้งบนบกทั้งในน้ำมาเถิด ในทันใดนั้นเอง  ดาบสเหล่านั้น  จึงนำเอาดอกไม้อันสมบูรณ์ด้วยสี  และกลิ่นมาจากเชิงเขาด้วยอิทธิฤทธิ์  ปูลาดอาสนะทั้งหลาย  โดยนัยที่กล่าวไว้   ในเรื่องของพระสารีบุตรเถระนั่นแล  การเข้านิโรธสมาบัติก็ดี  การกั้นฉัตรก็ดี ทุกเรื่อง  พึงทราบโดยนัยที่กล่าวแล้วนั่นแล