การจำแนกจิตโดยภูมิ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

การจำแนกจิตอีกนัยหนึ่ง คือ จำแนกโดยภูมิ (ระดับขั้นของจิต) จิต จำแนกเป็น ๔ ภูมิคือ กามาวจรจิต รูปาวจรจิต อรูปาวจรจิต โลกุตตรจิต

กามาวจรจิต เป็น จิตที่รู้กามอารมณ์ ซึ่งได้แก่ จิตเห็น จิตได้ยิน จิตลิ้มรส จิตรู้สิ่งที่กระทบสัมผัสทางกาย เป็นต้น และยังมีจิตภูมิอื่นๆ อีก คือ จิตที่ไม่รู้กามอารมณ์ หมายถึง ผู้ที่เจริญสมถภาวนา จนกระทั่งสามารถบรรลุอัปปนาสมาธิ คือ สมาธิขั้นฌาน คือ ฌานจิต ซึ่งเป็นจิตอีกภูมิหนึ่ง ที่ไม่มีการรู้กามอารมณ์

โลกุตตรจิต คือ จิตภูมิสูงสุดเพราะเป็นจิตที่ประจักษ์แจ้งพระนิพพานโลกุตตรจิต มีนิพพาน เป็นอารมณ์และ นิพพานเป็นอารมณ์ของโลกุตตรจิต เท่านั้น

ข้อความบางตอนจาก หนังสือพระอภิธรรมในชีวิตประจำวันโดย Nina Van Gorkormแปลโดย อาจารย์ดวงเดือน บารมีธรรม

... ขออนุโมทนา ...