อะไรประจักษ์นิพพาน

ศุกล  เมื่อกี้ท่านผู้ฟังพูดถึงนิพพาน ซึ่งน่าสนใจมาก ทีนี้เมื่อพูดถึงพระนิพพานแล้ว ข้อปฏิบัติอย่างไรที่จะนำไปสู่การประจักษ์หรือสามารถเห็นพระนิพพานได้ตามความเป็นจริง

ท่านอาจารย์    อะไรประจักษ์นิพพาน ต้องเป็นปัญญาที่เป็นโลกุตตระ ถ้าโลกียปัญญาก็ประจักษ์นิพพานไม่ได้

เราต้องตั้งต้นให้ถูกว่าอะไร และเมื่อถ้ายังไม่มีปัญญาเลย และไปพูดให้ประจักษ์นิพพานก็เป็นสิ่งที่เป็นไปได้เหมือนกัน  ต้องตามลำดับขั้นจริงๆ

ศุกล  เพราะฉะนั้นถ้าเป็นข้อปฏิบัติที่ผิดจากการเจริญสติปัฏฐาน หรือการเจริญอริยมรรคมีองค์ ๘ คำว่า “นิพพาน” ก็ไม่ต้องกล่าวถึงเลย อย่างนั้นใช่ไหมครับ

ท่านอาจารย์    ก่อนอื่นต้องทราบว่า พระพุทธศาสนาเป็นเรื่องของปัญญา เพราะเหตุว่าผู้ที่ตรัสรู้ ตรัสรู้ด้วยปัญญา เพราะฉะนั้นก็ทรงแสดงธรรมให้ผู้ฟังเกิดปัญญา นี่คือคุณค่ามหาศาล เพราะเหตุว่าถ้าจะเอาทรัพย์สมบัติมาแจกคนทั้งโลก เท่าไรก็ไม่พอ และทรัพย์สมบัตินั้นก็ต้องหมด แต่ถ้าจะให้ปัญญา ให้เขาเกิดความรู้ความเข้าใจ เป็นสมบัติอันแท้จริงของเขาซึ่งจะติดตามไปได้ เปลี่ยนจากความรู้เป็นความไม่รู้ นั่นคือคำสอนของพระพุทธศาสนา

เพราะฉะนั้นต้องเข้าใจว่า คำสอนใดก็ตามที่ทำให้คนเกิดปัญญา นั่นคือคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า จะไปทำสมาธิ จะไปใช้ชื่อว่า “สติปัฏฐาน” จะไปทำวิปัสสนา หรืออะไรก็ตามแต่ ปัญญาเกิดหรือเปล่า ถ้าไม่มีปัญญา หรือไม่รู้ว่า ปัญญารู้อะไร แล้วปัญญาคืออะไร ปัญญาเกิดเมื่อไร อย่างไร ก็ไม่เรียกว่า คำสอนของพระพุทธเจ้า เพียงแต่ใช้ชื่อ คือ เอาคำไปใช้ แต่ผู้ฟังมีปัญญาหรือเปล่า ถ้าคำสอนของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วทำให้เกิดปัญญามากขึ้นๆ ถูกต้องขึ้น แม้ว่าจะเป็นสิ่งที่ยาก แต่ก็เป็นสิ่งที่จริง ไม่ใช่ของเท็จ เป็นสัจธรรม เป็นอริยสัจธรรมด้วย แต่ต้องตั้งต้นที่หลัก คือ ปัญญา ขาดปัญญาไม่ได้ ถ้าไม่ใช่ปัญญาแล้วทั้งหมดไม่มีประโยชน์ และไม่ใช่คำสอนของพระศาสนาด้วย