ไม่ต้องคิดถึงวาระไหนเลย รูปใดปรากฏ รู้ลักษณะของรูปนั้น


    อ.ธิดารัตน์ ถึงแม้ว่าจิตเห็นจะเกิดเพียงขณะเดียวทำกิจเห็น แต่ในวิถีจิตนั้นก็มีจิตอื่นๆ ในวิถีนั้นมีรูปเป็นอารมณ์เหมือนกัน เวลาที่จะรู้ลักษณะของรูป ไม่ได้หมายความว่าจะต้องไปรู้ในขณะที่จิตเห็นเกิดขึ้นทำทัสสนกิจ แต่จะรู้ลักษณะของรูปที่เป็นอารมณ์ในขณะที่จิตทำชวนกิจยังมีรูปนั้นเป็นอารมณ์อยู่ อย่างนี้จะถูกต้องไหม

    ท่านอาจารย์ เราคงจะไม่ไปรู้ว่าขณะนั้นเป็นรูปวาระไหน เพราะขณะนี้ก็ต้องทราบว่า "การเกิดดับของจิตเร็วที่สุด" ต้องใช้คำนี้ย้ำอีกครั้งหนึ่ง ไม่ต้องไปเป็นห่วงเลยตราบใดที่รูปนั้นปรากฏวาระไหนไม่ต้องคิดเลย ถ้ารูปนั้นมีปรากฏก็รู้ลักษณะของรูปนั้นเท่านั้นเอง ขณะนี้กี่วาระแล้วนับไม่ถ้วนเลย แล้วแต่ว่าขณะนี้มีสิ่งใดปรากฏให้เข้าใจได้ ไม่ใช่ไม่ปรากฏแล้วพยายามไปเข้าใจสิ่งที่ไม่ปรากฏ แต่ขณะนี้ เห็นกำลังมี สิ่งที่กำลังปรากฏทางตาขณะนี้ก็มี ไม่ต้องไปคำนึงว่าวาระไหน กี่วาระไปแล้ว เกิดดับนับไม่ถ้วนอย่างไรไม่ต้องไปคิด เพราะจริงๆ แล้ววิสัยของผู้ที่จะรู้ตาม หรือผู้ที่จะรู้สภาพธรรมยุคนี้สมัยนี้ ก็ลองคิดถึงว่าปัญญาของเราที่ฟังธรรมมาก็นานพอสมควรกว่าจะได้เข้าใจว่าสิ่งที่ปรากฏในขณะนี้เป็นธรรม ต้องเข้าถึงความเป็นธรรม สิ่งที่ปรากฏแล้ว มีจริง ฟังมาแล้วจริง พูดถึงเรื่องสิ่งที่ปรากฏทางตาบ่อยๆ แม้ในขณะนี้เอง แต่ปัญญาสามารถที่จะเข้าถึงลักษณะที่เป็นธรรมของสิ่งที่ปรากฏทางตาหรือยัง หรือแม้แต่เห็น ก็มีเห็น แล้วก็กล่าวเรื่องเห็น รู้ว่าเป็นจิตไม่ประกอบด้วยเหตุมีเจตสิกเกิดร่วมด้วย ๗ ดวง นี่ก็เป็นเรื่องที่ฟังจากผู้ที่ทรงตรัสรู้ แต่ไม่ต้องไปกังวล ขณะนี้ที่เริ่มจะค่อยๆ เข้าใจว่าลักษณะที่กำลังเห็นมีจริงๆ และลักษณะนี้ก็เป็นสภาพหรือธาตุชนิดหนึ่งซึ่งเพียงสามารถเห็น แต่ลักษณะที่เห็นไม่มีรูปร่างใดๆ เลย ก็ไม่ต้องไปคำนึงว่าวาระไหน เห็นขณะนี้กี่วาระ

    อ.ธิดารัตน์ ถ้าเป็นลักษณะของการเห็นหมายถึงว่าจะต้องเป็นสภาพรู้ทางตา

    ท่านอาจารย์ แน่นอน ขณะนี้ที่เห็น ค่อยๆ เข้าใจ ไม่ต้องไปกังวลว่าวาระไหน

    อ.ธิดารัตน์ ซึ่งลักษณะของสภาพรู้ทางตา เราก็ไม่สามารถจะรู้ได้เลยว่าเป็นจิตดวงใดในขณะที่มีรูปเป็นอารมณ์

    ท่านอาจารย์ แค่จะรู้ว่าเป็นธรรม แค่จะรู้ว่าเป็นสภาพรู้ แค่จะรู้ว่าไม่ใช่เรา รู้หรือยัง แล้วเราจะไปรู้ขณะนั้น รู้ได้อย่างไร เพียงแต่รู้ว่าขณะนี้เป็นธาตุรู้หรือสภาพรู้จะรู้หรือยัง

    อ.ธิดารัตน์ ตรงนี้หมายถึงนามธรรม และถ้าเป็นลักษณะของรูปธรรม

    ท่านอาจารย์ เช่นเดียวกันโดยนัยเดียวกัน เพราะว่าจิตที่รู้รูปนั้นกี่วาระแล้ว

    อ.ธิดารัตน์ ก็มาก

    ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นถ้าตราบใดมีลักษณะของรูปปรากฏให้เข้าใจ ก็เริ่มเข้าใจลักษณะนั้นไม่กังวลถึงว่ากี่วาระ

    อ.ธิดารัตน์ นอกจากหลายขณะแล้ว ยังหลายวาระที่เกิด

    ท่านอาจารย์ นับไม่ถ้วน

    ที่มา ...

    พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 107


    หมายเลข 7764
    22 ม.ค. 2567