รูปไม่ใช่วิบาก

รูปไม่ใช่วิบาก รูปเกิดขึ้นเพราะกรรม แต่เพราะรูปไม่รู้อะไร เพราะฉะนั้นรูปไม่ใช่วิบาก แต่ที่เห็นนี้เป็นสภาพรู้ จึงเป็นวิบากของนามธรรมซึ่งเป็นกรรม เพราะฉะนั้นก็ต้องแยกว่า กัมมปัจจัยเป็นอดีตปัจจัย แต่วิปากปัจจัยเป็นปัจจัยในปัจจุบันกาล เพราะเหตุว่าเกิดพร้อมกัน เห็นสิ่งที่ปรากฏ ทางตา ทางหู ทางจมูก ทางลิ้น ทางกาย พร้อมกันทั้งจิตและเจตสิก

นี่คือขณะที่เป็นจิตตานุปัสสนาสติปัฏฐาน ที่จะรู้ว่าเป็นผลของกรรม หรือว่าเป็นวิบาก ไม่ใช่เป็นกิเลส ไม่ใช่เป็นกรรม