กุศล - อกุศล มีกำลังสะสมมาตามปัจจัยในอดีต

แต่ปกตูปนิสสยปัจจัยก็เป็นปัจจัยที่กว้างขวาง   เพราะเหตุว่ากุศลทั้งหมดที่เคยกระทำ   เคยประพฤติมา  สะสมมา   มีปัจจัยที่จะให้เกิดขึ้นเป็นไปในลักษณะนั้น ๆ  อีก   หรือว่าอกุศลที่เคยสะสมมาก็มีกำลังที่จะทำให้เกิดอกุศลกรรมนั้น ๆ อีก  ในชาติหลัง ๆ   หรือว่าในชาติต่อ ๆ ไป

เพราะฉะนั้นจึงต้องมีการสะสมแม้ในปัจจุบันชาติ   ที่ถ้าจะให้อนาคตข้างหน้าเป็นไปตามอนันตรูปนิสสยปัจจัยและปกตูปนิสสยปัจจัยสำหรับในอนาคต ไม่ว่าท่านต้องการที่จะเป็นบุคคลที่มีอัธยาศัยอย่างไร   ก็จะต้องอาศัยอุปนิสสยปัจจัยสะสมต่อไป