อธิปติปัจจัย กับ อิทธิบาท ๔

มีท่านผู้ฟังสงสัยไหม เชิญค่ะ

โกศล   เท่าที่ฟังอาจารย์บรรยายมานี้  พอสรุปได้ว่า  อธิปติปัจจัยนี้  คือ มีองค์ธรรม ๔ ประการ  คือ ฉันทะ  วิริยะ จิตตะ  และวิมังสา

ท่านอาจารย์ สำหรับสหชาตาธิปติปัจจัย

โกศล   ยังสงสัยว่า วิมัสาธิปติเป็นไปในทางกุศลก็ได้  อกุศลก็ได้

ท่านอาจารย์ อกุศลไม่ได้เลย  และสำหรับกุศลก็ต้องเว้นญาณวิปปยุตต์ด้วย

โกศล   ถ้าอย่างนั้นก็เหลือองค์ธรรมอีก ๓ เท่านั้น  ที่เป็นไปได้ทั้ง ๒ ทาง  ทีนี้เมื่อมาเปรียบเทียบกับอิทธิบาท ๔   ที่คุณทรงเกียรติพูดเมื่อกี้นี้  ก็แสดงให้เห็นว่า  อิทธิบาท ๔ นั้น   ไม่มีทางที่จะเป็นไปในอกุศลได้

ท่านอาจารย์ ถูกต้องค่ะ  แล้วก็ไม่เป็นไปได้ในกุศลอื่น  นอกจากในภาวนากุศลด้วย  เพราะเหตุว่าเป็นปัจจัยที่จะให้เกิดความสำเร็จ ซึ่งได้แก่ความสำเร็จที่เป็นความมั่นคงของความสงบ   เป็นสมถภาวนา และความสำเร็จคือประจักษ์แจ้งลักษณะของสภาพธรรมที่เป็นวิปัสสนาภาวนา