ขณะที่เสียงปรากฏ ขณะนั้นมีสีอยู่ด้วยหรือไม่


        ผู้ฟัง มีคำถามจากท่านผู้ฟังฝากถามว่า ในขณะที่เสียงปรากฏ ขณะนั้นเสียงนั้นมีสีอยู่ด้วย หรือไม่

        อ.วิชัย ก็ต้องเข้าใจว่า รูป เช่นเสียง เกิดขึ้นจะเกิดขึ้นตามลำพังรูปเดียวไม่ได้ และรูปที่จะเกิดขึ้นก็ต้องมีเหตุ หรือมีสมุฏฐานที่จะให้รูปนั้นเกิดขึ้น รูปที่แยกจากกันไม่ได้ ที่เรียกว่า “อวินิพโภครูป” มี ๘ รูปด้วยกัน คือ มหาภูตรูป ๔ และ สี กลิ่น รส โอชา ขณะที่เสียงเกิดขึ้น แสดงว่าไม่ได้มีแค่ ๘ แต่มีสัททรูปเกิดขึ้นในกลุ่มนั้นด้วย ดังนั้นไม่ใช่สีอยู่ใน แต่ว่ากลุ่มของรูปที่เกิดขึ้นก็มีลักษณะเฉพาะตน เสียงก็เป็นลักษณะหนึ่ง สีก็เป็นอีกลักษณะหนึ่ง แต่เกิดพร้อมกัน เป็นกลุ่ม เป็นกลาป ขณะที่เสียงเกิดขึ้น เราก็ต้องทราบว่า ขณะนั้นมีมหาภูตรูป ๔ ในกลุ่มนั้นด้วย มีสี กลิ่น รส โอชาในกลาป ในกลุ่มนั้นด้วย แต่เสียงที่ปรากฏ ก็เพราะเสียงกระทบกับโสตปสาท ซึ่งสีกระทบกับโสตปสาทไม่ได้ มหาภูตรูปก็กระทบโสตปสาทไม่ได้ แต่เฉพาะสัททรูป รูปเดียว คือ เสียง สามารถกระทบกับโสตปสาทรูปได้ และจิตเกิดขึ้นรู้เสียงนั้น ฉะนั้นเสียงเกิดขึ้นปรากฏ เพราะเหตุว่ามีจิตเกิดขึ้นรู้เสียงนั้น เสียงจึงปรากฏแก่จิต ดังนั้นสีไม่ได้อยู่ในเสียง แต่เกิดพร้อมกันในกลุ่มนั้น

        ผู้ฟัง ปัญหาข้อที่ ๒ ต่อเนื่องกัน เมื่อครู่นี้เสียงปรากฏ ข้อ ๒ ถามว่าเมื่อเสียงไม่ปรากฏ ในเสียงนั้นมีสี หรือไม่

        อ.วิชัย ก็เช่นเดียวกัน ต้องแยกแยะกัน จะปรากฏ หรือไม่ปรากฏก็ตาม รูปที่เกิดขึ้นก็ต้องมีสมุฏฐานของตน และเสียงเกิดขึ้นก็ต้องมีรูปในกลุ่มนั้นด้วย ก็คือมหาภูตรูป ๔ และสี กลิ่น รส โอชา ซึ่งเป็นรูปที่แยกจากกันไม่ได้ แต่เมื่อเกิดมีเสียง ก็มีเสียงเพิ่มอีกรูปหนึ่ง

        ที่มา ...

        พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 365


    หมายเลข 12882
    28 ธ.ค. 2566