ขันธ์บางอย่างไม่ใช่ทุกขอริยสัจ -พฐ.183
วิ. ทุกท่านก็คงได้ยินได้ฟังบ่อยว่าโมหะคือความไม่รู้ๆ ในอะไร ไม่รู้ในอริยสัจ ๔ จริงๆ ก็อยากจะร่วมสนทนากับท่านผู้ฟัง เพราะเหตุว่าอริยสัจ ๔ ก็ฟังบ่อย ก็คือมีทุกข์ ทุกขสมุทัย ทุกขนิโรทุกขนิโรธคามินีปฏิปทา ก็จะสนทนาในเรื่องของทุกขอริยสัจ ความไม่รู้ในทุกข์ ไม่ทราบว่าคุณแสงธรรมจะให้ความเห็นว่าทุกขอริยสัจคืออะไร
ผู้ฟัง ที่เข้าใจตอนนี้ก็คือเป็นสภาพธรรมที่เกิดดับ เป็นจิต เจตสิก รูป
วิ. จิตเห็นนี่เป็นทุกข์ไหม
ผู้ฟัง เป็นทุกข์
วิ. ดังนั้นแม้เห็น ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส ถูกต้องกระทบสัมผัสเดี๋ยวนี้ ก้เป็นทุกขอริยสัจ
ผู้ฟัง แล้วขันธ์ ๕ เป็นทุกข์ด้วยใช่ไหม
วิ. ขันธ์อื่นที่ไม่เป็นทุกข์มีไหม
ผู้ฟัง ไม่มี
วิ. ถ้าอย่างนั้นต้องเข้าใจคำว่า “ทุกข์” หมายความว่าอะไร ถ้าเป็นทุกข์ในสภาพที่เป็นสภาวะที่เกิดดับ ฉะนั้นขันธ์ ๕ ก็เป็นทุกข์ทั้งหมด แต่ถ้าเป็นทุกขอริยสัจถ้ากล่าวถึงในส่วนที่ทรงแสดงเป็นอริยสัจ ก็ขันธ์บางอย่างก็ไม่ใช่ทุกขอริยสัจอย่างเช่น ตัณหานี่เป็นขันธ์หรือเปล่า
ผู้ฟัง เป็นสังขารขันธ์
วิ. เป็นอริยสัจอะไร
ผู้ฟัง เป็นสมุทัย
ที่มา ...