สัมมาสติ

ที่ใช้คำว่า มิจฉาสติ เพื่อที่จะแสดงมรรค ๘ ที่เป็นมิจฉามรรคให้บริบูรณ์ โดยปรมัตถธรรมมิจฉาสติไม่มี แต่อรรถกถาแก้ว่า หมายถึง อกุศลธรรมที่เป็นฝ่ายตรงกันข้ามกับสัมมาสติ

พระอภิธรรมปิฎก ธรรมสังคณี เล่ม ๑ ภาค ๒- หน้าที่ 8

(อนึ่ง สติย่อมไม่มีในอกุศลจิตเพราะไม่เป็นที่ตั้งแห่งสติ เพราะฉะนั้นพระองค์จึงไม่ถือเอา)

ถามว่า บุคคลผู้มีทิฏฐิทั้งหลายย่อมไม่ระลึกถึงการงานอันตนกระทำบ้างหรือ?

ตอบว่า ย่อมระลึก แต่การระลึกนั้นไม่ชื่อว่าเป็นสติ เพราะอาการระลึกนั้น เป็นความประพฤติของอกุศลจิตอย่างเดียว ฉะนั้นจึงไม่ทรงถือเอาสติ

ถามว่า เมื่อความเป็นอย่างนั้น เพราะเหตุไรในพระสูตรจึงตรัสว่า มิจฉาสติเป็นความระลึกเล่า?

ตอบว่า เพื่อจะทรงยังมิจฉัตตะแห่งมิจฉามรรคให้บริบูรณ์ เพราะอกุศลขันธ์ทั้งหลาย เป็นสภาวะเว้นจากสติและเป็นปฏิปักษ์ต่อสติ จึงทรงทำเทศนามิจฉาสติไว้ในพระสูตรนั้นโดยปริยาย แต่มิจฉาสตินั้นว่าโดยนิปปริยายย่อมไม่มี เพราะฉะนั้น จึงไม่ทรงถือเอา

ขออนุโมทนาครับ