ปัญญาเป็นที่พึ่งที่แท้จริง ... สนทนาธรรมยามค่ำคืน 1/12/68

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ชีวิตล่วงเลยไปแต่ละขณะ เข้าใกล้ความตายไปทุกที ถูกชราต้อนเข้าไปท้ายสุดต้องจากโลกนี้ไปแน่นอนเพราะฉะนั้นสะสมความเข้าใจถูกเห็นถูกจากการฟังและสนทนาธรรม

กุศลกรรมเป็นที่พึ่งได้ตามสมควร แต่ก็ยังมีกรรมอื่นมาเบียดเบียนได้ กุศลกรรมที่เป็นไปในวัฏฏะแม้จะให้ผลดีแต่ก็มีวันสิ้นสุดลงได้ มิอาจเป็นที่พึ่งได้อย่างแท้จริง

ที่พึ่งที่เป็นประโยชน์เกื้อกูลให้มีความเข้าใจถูกต้องสูงสุด คือ พระพุทธเจ้า คือพระปัญญานั่นเอง

ความเข้าใจธรรมะเป็นที่พึ่งอย่างไร?! เข้าใจว่าธรรมะคืออะไรซึ่งไม่สามารถเข้าใจเองได้ ต้องได้ยินได้ฟังคำของพระพุทธเจ้าที่ทรงแสดงความจริงว่าธรรมะคืออะไร จึงมีความเข้าใจถูกต้องตามความเป็นจริง ปัญญาเป็นที่พึ่งที่แท้จริง

ปัญญาที่เข้าใจในความเป็นธรรมะขณะนี้พอไหม เป็นที่พึ่งได้แค่ไหน?! พึ่งให้ค่อยๆ พ้นจากความเห็นผิดไปตามลำดับขั้น ที่พึ่งให้พ้นจากภัยคือปัญญาตามลำดับขั้น ทำให้ค่อยๆ พ้นจากภัย เพราะฉะนั้นบัญญานำไปในกิจทั้งปวง ปัญญานำไปในกุศลกรรมที่ประกอบด้วยปัญญา ปัญญาเป็นที่พึ่งที่แท้จริงตามระดับของปัญญาจนสามารถดับกิเลส พ้นภัยไม่ต้องไปอบาย ปิดอบาย จนกว่าจะเป็นพระอรหันต์

เพราะฉะนั้นเบื้องต้นจึงมีพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่ง เพื่อให้ปัญญาสามารถเข้าใจตัวธรรมะและเจริญขึ้นตามลำดับ เข้าใจขึ้นๆ ตั้งแต่ขั้นการฟังจนกระทั่งสูงขึ้นไปกว่านี้

ปัญญาเป็นสิ่งที่ประเสริฐที่สุด ปัญญาเป็นที่พึ่งที่แท้จริง ทำให้สิ้นทุกข์ประการทั้งปวงได้ เพราะฉะนั้นไม่ท้อถอย ไม่ทอดทิ้งที่จะฟังธรรมสะสมปัญญา เพื่อปัญญาเจริญขึ้นแทนที่อกุศล แทนที่ความไม่รู้

ไม่ประมาทที่จะมีพระธรรมเป็นที่พึ่งเพื่อให้เกิดปัญญา