จิตตามเราไปทุกภพทุกชาติ ใช่ไหม

ท่านอาจารย์ จิตไม่ตาม

ผู้ฟัง จิตไม่ตาม แต่ทำไมเมื่อเวลาเราทำกรรมใด จะส่งผลไปที่ภพอื่นชาติอื่น

ท่านอาจารย์ จิตเกิดแล้วดับ เจตสิกที่เกิดกับจิต ดับพร้อมจิต และ เจตนาเจตสิก เป็นกัมมปัจจัย เป็นสภาพที่จงใจ ตั้งใจ ที่เป็นกุศลบ้าง เป็นอกุศลบ้าง เวลาที่จิตดับไปแล้วก็จริง แต่ความจงใจ ตั้งใจ ที่ได้จงใจ ตั้งใจแล้ว ก็เป็นปัจจัยหนึ่งชื่อว่า กัมมปัจจัย ที่จะทำให้จิตขณะต่อไปเกิด เป็นผลของกรรม

เวลาพูดเรื่องกรรม และผลของกรรม ถ้าไม่ศึกษา ก็ใช้ความคิดของเรา แต่ถ้าศึกษาแล้วจะทราบว่า เมื่อนามธรรมเป็นกรรม ผลของกรรมนั้น ก็ต้องเป็นนามธรรมด้วย คือ จิต ขอกล่าวถึงจิต ๔ ชาติ คือ กุศล เป็นชาติหนึ่ง เกิดมาเป็นกุศล อีกชาติหนึ่งก็คือ อกุศล เกิดเป็นอกุศล ทั้งสองอย่างนี้ เป็นเหตุที่จะให้เกิด วิบากจิต คือ จิตที่เป็นผล และอีกชาติหนึ่ง คือ กิริยาจิต จิตที่ไม่ใช่เหตุ และไม่ใช่ผล เพราะฉะนั้น จิต ๔ ชาติ คือ กุศล ๑ อกุศล ๑ วิบาก ๑ กิริยา ๑ ขณะไหนเป็นผลของกรรม ขณะแรกที่สุด คือ ปฏิสนธิจิต จิตที่เกิดขณะแรก เป็นผลของกรรมหนึ่ง

แต่ละคนทำกรรมไว้มากมาย แต่เราเลือกกรรมได้ไหมว่า ให้กรรมนี้ให้ผล แล้วแต่กรรมใดพร้อมที่จะให้ผลเกิดขึ้น ก็เกิดสืบต่อจากจุติจิต ทำกิจปฏิสนธิ นั่นเป็นขณะแรกของวิบาก คือ ผลของกรรมทำให้เกิด แต่ละคนเป็นอย่างนี้ เพราะกรรมทำให้ปฏิสนธิจิตเกิดเป็นอย่างนี้ เมื่อกรรมทำให้ปฏิสนธิจิตเกิด ปฏิสนธิจิตเป็นวิบาก เป็นผลของกรรม ตัวจิต และเจตสิกที่เกิดร่วมกัน เป็นประเภทวิบาก คือ เป็นผลของกุศล และอกุศลกรรมที่ได้กระทำแล้ว

หลังจากที่ปฏิสนธิจิตดับไปแล้ว พอภวังคจิตก็เป็นวิบากอีก ดำรงภพชาติความเป็นบุคคลนั้น ยังไม่ให้ตาย ให้เป็นอย่างนี้ จนกว่าวันไหนหมดกรรม ที่ภาษาไทยเราใช้คำว่า ถึงแก่กรรม หมายความว่าสิ้นสุดกรรมนั้นแล้ว ก็จะเป็นบุคคลนี้ต่อไปอีกไม่ได้ โดยจุติจิตเกิด ทำหน้าที่เคลื่อนพ้นสภาพความเป็นบุคคลนี้ แต่ระหว่างยังไม่ตาย ก็ยังมีผลของกรรมด้วย คือขณะใดที่เห็น ขณะนี้ที่กำลังเห็น เป็นวิบากจิต ขณะที่ได้ยิน เป็นวิบากจิต ขณะที่ได้กลิ่น เป็นวิบากจิต ขณะที่ลิ้มรส เป็นวิบากจิต ขณะที่รู้สิ่งที่กระทบสัมผัส เป็นวิบากจิต

รับฟัง ... สัตวโลกเป็นที่ดูบุญและบาป และ ดูผลแห่งบุญและบาป