ความสำคัญว่าได้บรรลุธรรมวิเศษ เป็นไฉน
ข้อความในวิภังคปกรณ์ ขุททกวัตถุวิภังค์ ข้อ ๘๙๙ มีข้อความว่า
ความสำคัญว่าได้บรรลุธรรมวิเศษ เป็นไฉน
ถ้าไม่มีข้อปฏิบัติผิด ข้อความนี้จะไม่มีในพระไตรปิฎก แต่ที่มีข้อความนี้ในพระไตรปิฎก ก็ต้องแสดงว่ามีผู้ที่สำคัญผิดว่า ได้บรรลุธรรมวิเศษ เพราะฉะนั้นคำอธิบายมีว่า
ความสำคัญว่าได้บรรลุธรรมวิเศษ เป็นไฉน
ความสำคัญว่าถึงแล้วในธรรมที่ตนยังไม่ถึง ความสำคัญว่าทำกิจแล้วในกิจที่ตนยังไม่ได้ทำ ความสำคัญว่าบรรลุแล้วในธรรมที่ตนยังไม่บรรลุ ความสำคัญว่าได้ทำให้แจ้งแล้วในธรรมที่ตนยังไม่ได้ทำให้แจ้ง ความถือตัว กิริยาที่ถือตัว สภาพที่ถือตัว การยกตน การเทิดตน การเชิดชูตนดุจธง ความยกตนขึ้น ความที่จิตต้องการเป็นดุจธงอันใด มีลักษณะเช่นว่านี้ นี้เรียกว่า ความสำคัญว่าได้บรรลุธรรมวิเศษ
ซึ่งปัญญาเป็นสภาพธรรมที่ละกิเลส ค่อยๆ ละ ขจัดกิเลสไปตามลำดับ เป็นขั้นๆ แต่จะเห็นได้ว่า ถ้าเป็นการปฏิบัติผิด การเข้าใจผิด การบรรลุผิดแล้ว ไม่ได้ละกิเลสเลย เพราะเหตุว่า มีความถือตัวว่าได้บรรลุ มีกิริยาที่ถือตัว มีสภาพที่ถือตัว มีการยกตน การเทิดตน การเชิดชูตนดุจธง ความยกตนขึ้น ความที่จิตต้องการเป็นดุจธง ลักษณะเช่นว่านี้ เรียกว่า ความสำคัญว่าได้บรรลุธรรมวิเศษ
เพราะฉะนั้นผู้ที่ได้บรรลุธรรมวิเศษจริงๆ จะต้องมีลักษณะอาการที่ตรงกันข้าม ไม่ได้มีความสำคัญอะไรเลย เพราะว่าตัวตนก็ไม่มี รู้อยู่แล้วว่าไม่มี มีแต่สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับไปทุกๆ ขณะ ทุกคนได้ยินเหมือนกันหมดในขณะนี้ สภาพได้ยินเป็นสภาพที่มีจริง เกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยแล้วก็ดับไป จะเป็นของใคร เมื่อไม่มีตัวตนเลย ขณะที่เห็น ขณะที่ได้ยิน ขณะที่ได้กลิ่น ขณะที่ลิ้มรส ขณะที่คิดนึก แล้วจะมีความสำคัญตน มีอาการถือตัว สภาพที่ถือตัว เทิดตน เชิดชูตนดุจธง ต้องการเป็นดุจธงได้อย่างไร
นี่ก็เป็นสิ่งซึ่งทุกท่านก็พอที่จะรู้ ลักษณะและกิจของปัญญาได้จริงๆ ว่า เป็นสภาพธรรมที่รู้ชัด แทงตลอดในสภาพธรรมที่ไม่ใช่ตัวตน แล้วก็ละคลายกิเลสตามลำดับขั้นด้วย
