หลงลืมสติกับสติเริ่มระลึก
สุ. ขอประทานโทษ ให้เข้าใจความต่างกันของขณะที่รู้แข็งและสติไม่เกิด กับรู้แข็งและสติเกิดก่อนว่า รู้แข็งเป็นธรรมดาๆ ของชีวิต เป็นปกติไหมรู้แข็ง เป็นปกติ เป็นปัญญาหรือยัง ยังไม่เป็นปัญญา เป็นเพียงสภาพรู้แข็ง
เวลาที่เป็นปัญญา ซึ่งจะต้องเกิดยากมาก ปัญญานี่ไม่ใช่ระลึกปุ๊บก็รู้ทันที แต่ต้องอาศัยการระลึกก่อน ที่เรากระทบแข็งอยู่ตลอดเวลาบางขณะสติเกิด บางขณะสติไม่เกิด ก็เป็นการเพิ่มความรู้ลักษณะของขณะใดที่มีสติ กับขณะใดที่หลงลืมสติ นี่คือขั้นต้นที่สุด แข็งทั้งวันแต่หลงลืมสติ กับแข็งและสติเริ่มระลึก
ระลึก หมายความว่ารู้ตรงสภาพที่มีแข็งปรากฏ ซึ่งธรรมดาก็แข็งนี่แหละ แต่สติไม่ระลึก และเวลาสติเกิดก็ระลึกลักษณะที่ปรากฏ ลักษณะแข็งมีจริง เพียงแข็งไม่ได้เป็นอะไรเลย ให้ทราบว่าเพียงแข็ง ไม่ได้เป็นอะไรเลย ที่เคยเป็นโต๊ะ เป็นเก้าอี้ เป็นคน เป็นแขน เป็นนิ้ว เป็นอะไร ความจริงเป็นแข็งเท่านั้น
นี่คือสภาพธรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งขณะนั้นต้องมีสภาพรู้ แข็งจึงได้ปรากฏ นี่คือ การเริ่มของปัญญา ต้องมีสภาพรู้ แข็งจึงปรากฏ เพราะฉะนั้น ลักษณะของสภาพรู้ ในขณะนั้นกำลังรู้แข็ง เป็นลักษณะรู้ เป็นธาตุรู้ชนิดหนึ่งซึ่งไม่ใช่เรา เพราะว่าทันทีที่ ได้ยินจะรู้แข็งไม่ได้ จะต้องเป็นสภาพที่รู้เสียง
นี่คือสิ่งที่มีจริงๆ และสติปัฏฐานคือค่อยๆ ระลึกศึกษาไปเรื่อยๆ ตามปกติ เพียงแต่ขั้นต้นจะต้องรู้ความต่างกันของขณะที่หลงลืมสติกับขณะที่มีสติ เท่านี้ก่อน และเวลาที่มีสติแล้ว จะต้องพิจารณา
