มีรากเป็นพิษ มียอดหวาน คืออะไร?

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

มีรากเป็นพิษ มียอดหวาน คืออะไร?

สังยุตตนิกาย สคาถวรรค เล่ม ๑ ภาค ๑ - หน้า 296

เทวดาถามปัญหา ๓ ข้อกับพระผู้มีพระภาคเจ้า

[๑๙๘] ... ท ... ฆ่าอะไรหนอจึงอยู่เป็นสุข ฆ่าอะไรหนอจึงไม่เศร้าโศก ... พระองค์ชอบฆ่าอะไรซึ่งเป็นธรรมอันเดียว.

[๑๙๙] ... ภ ... ฆ่าความโกรธเสียได้จึงอยู่เป็นสุข ฆ่าความโกรธเสียจึงไม่เศร้าโศก ... พระอริยเจ้าทั้งหลาย สรรเสริญการฆ่าความโกรธ ซึ่งมีรากเป็นพิษ มียอดหวาน เพราะฆ่าความโกรธนั้นเสียแล้ว ย่อมไม่เศร้าโศก.

สรุปข้อความในอรรถกถา หน้า 297

มีรากเป็นพิษ มียอดหวาน คืออะไร? คือ ความโกรธ

- บทว่า วิสมูลสฺส แปลว่า มีรากเป็นพิษ คือ มีวิบากเป็นทุกข์.

เมื่อความโกรธเกิดขึ้น สามารถที่จะกระทำทุจริตกรรม มีการประทุษร้ายทางกาย ทางวาจา ทางใจ ย่อมให้ผลเป็นอกุศลวิบาก ให้ผลเป็นอารมณ์ที่ไม่ดีทางตา ทางหู ... ทางกาย ได้ทั้งในภพนี้และภพหน้า ความโกรธจึงเป็นมูลรากที่เป็นพิษ

- บทว่า มธุรคฺคสฺส แปลว่า มียอดหวาน อธิบายว่า เพราะด่าตอบบุคคลผู้ด่าแล้ว เพราะประหารตอบบุคคลผู้ประหารแล้ว ความสบายย่อมเกิดขึ้น. ความโกรธนั้น ท่านกล่าวว่า มียอดหวาน หมายเอาความสุขนั้น. ในที่นี้ความสิ้นสุด ท่านกล่าวว่า ยอด

เมื่อทุจริตกรรมที่เกิดพร้อมความโกรธสิ้นสุด โทมนัสเวทนาหรือความทุกข์ใจที่เกิดพร้อมกับความโกรธนั้น ก็ดับไปพร้อมความโกรธนั้นเช่นกัน เวทนาอื่นที่เกิดตามๆ มา เช่น สุข โสมนัส อุเบกขา เป็นต้น นั้น ก็เป็นยอดหวาน

กราบอนุโมทนา