ทำใจให้ว่าง ทำไม่ได้

ในขุททกนิกาย มหานิททเทส ปสูรสุตตนิทเทสที่8 ข้อ 319 ใจหมายถึงจิต โลก

ของแต่ละคนเป็นไปตามอำนาจจิตของแต่ละคน จากสังยุตตนิกาย สคาถวรรค อันธ

วรรคที่ 7 จิตตสูตรที่ 2 คำว่า ทำใจ ถ้าหมายถึง บังคับจิต...ให้ว่าง ทำไม่ได้ เพราะ

การเกิดของจิตเกิดตามเหตุปัจจัย จึงบังคับบัญชาไม่ได้

ทำใจให้ว่างทำไม่ได้หรอก แต่ทำใจให้ว่างจากอกุศลความวุ่นวายก็ยังพอได้ คือ การฟังธรรม เพราะขณะนั้นจิตสงบจาก โลภะ โทสะ โมหะ ชั่วขณะที่ฟังธรรมแล้วเข้าใจจิตเป็นกุศลก็ว่างจากอกุศลชั่วคราว แต่ปกติแล้วจิตไม่ว่าง เพราะจิตดวงหนึ่งดับไปเป็นเหตุปัจจัยให้จิตดวงหนึ่งเกิดขึ้น เว้น จุติจิตของพระอรหันต์ ไม่มีเหตุปัจจัยให้เกิดอีก