โคจรสัมปชัญญะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

๑. สาตถกสัมปชัญญะ เป็นการเจริญขึ้นของปัญญา เป็นปัญญาที่รู้ประโยชน์ของการสั่งสมการฟังธรรม การพิจารณา การใคร่ครวญ ฯลฯ

๒. สัปปายสัมปชัญญะ ปัญญาที่รู้ความสบาย เป็นที่ให้เกิดกุศล เช่น สถานที่ อากาศ อาหาร สบาย เป็นเหตุปัจจัยให้ปัญญาและกุศลเจริญขึ้น

๓. โคจรสัมปชัญญะ ปัญญาที่รู้ที่ควรและไม่ควรเที่ยวไป และอารมณ์อันทำให้ปัญญาเจริญ (สติปัฏฐาน ๔)

๔. อสัมโมหสัมปชัญญะ เป็นปัญญาที่ไม่หลงลืม คือ รู้ลักษณะของสภาพธรรม (สติปัฏฐาน)

ขอยกข้อความของพี่เมตตา ที่อธิบายไว้ดังนี้ ครับ

คุณซาร่าถามว่า การไปอินเดียกันเพราะเห็นประโยชน์คือ เป็นสาตถกสัมปชัญญะใช่ไหม ท่านอาจารย์กล่าวว่า ทำไมต้องไปอินเดียถึงเห็นประโยชน์ ท่านยกตัวอย่างว่า ขณะนี้ที่พวกท่านมาสนทนาธรรม มาฟังพระธรรมกันเพราะอะไร ก็เพราะเห็นประโยชน์ก็คือ สาตถกสัมปชัญญะ ขณะที่สนทนาธรรม ฟังธรรม แล้วคิดแต่เรื่องราวหรือสงสัยในสิ่งที่ไม่สามารถจะรู้ได้ ไม่เกื้อกูลต่อการรู้ลักษณะสภาพธรรม จะเป็นสัปปายสัมปชัญญะได้อย่างไร แต่ขณะที่เข้าใจในสิ่งที่กำลังฟังก็ต้องเป็นสัปปายสัมปชัญญะ เมื่อเข้าใจในสภาพธรรมที่ถูกต้อง ขณะนั้นก็เป็น โคจรสัมปชัญญะ และเมื่อปัญญาเกิดขึ้นระลึกรู้ลักษณะสภาพธรรมตามความเป็นจริงนั่นก็คือ อสัมโมหสัมปชัญญะ ท่านอาจารย์กล่าวว่าจริงๆ แล้วไม่ใช่ไปเรียกชื่อว่าเป็น สาตถกสัมปชัญญะ เป็นการศึกษาพระธรรมเพื่อให้เข้าใจ ไม่ใช่ให้เรียกชื่อว่าเป็นอย่างนี้ อย่างนั้น

เชิญคลิกอ่าน
สัมปชัญญะมี ๔ อย่าง

ขออนุโมทนา

ขอบคุณ และขออนุโมทนาค่ะ

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

ต้องอาศัยการฟังพระธรรม ศึกษาพระธรรมเป็นปกติในชีวิตประจำวันจริงๆ จึงจะมีความเข้าใจที่ค่อยๆ เจริญขึ้นไปตามลำดับ การรู้ว่าอะไรมีประโยชน์ อะไรไม่มีประโยชน์ อะไรควรทำ อะไรไม่ควรทำ เป็นต้น ล้วนมาจากความเข้าใจถูกเห็นถูกทั้งนั้น แม้แต่ในเรื่องของสัมปชัญญะประการต่างๆ ก็คือ ความเข้าใจถูกเห็นถูกนั่นเอง เริ่มตั้งแต่ เห็นประโยชน์ของการฟังพระธรรม รู้ถึงความเหมาะควรในเรื่องต่างๆ รู้ว่าที่ไหนไม่ควรไปเพราะไปแล้วทำให้อกุศลธรรมเจริญมากขึ้น พร้อมทั้งรู้ว่าที่ไหนเป็นที่ที่ควรเที่ยวไป รู้ถึงอารมณ์อันเป็นที่ตั้งให้ปัญญารู้ตามความเป็นจริง ซึ่งก็คือสภาพธรรมที่มีจริงๆ ในขณะนี้ จนถึงรู้ตรงลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงทั้งหมดนั้น ถ้าไม่ได้ฟังพระธรรม ไม่ได้ศึกษาพระธรรม ไม่มีทางที่จะมีความเข้าใจถูกได้เลย ครับ

ขออนุโมทนาในกุศลจิตของทุกๆ ท่านครับ

โคจรสัมปชัญญะ คือ สติที่ระลึกรู้ตามความเป็นจริง มีปัญญาเกิดร่วมด้วย ทำให้พิจารณาถูก ค่ะ