ความจริงแห่งชีวิต [135] กามาวจรกุศลจิต หรือ มหากุศลจิต ๘ ประเภท

 
พุทธรักษา
วันที่  7 ก.ย. 2552
หมายเลข  13481
อ่าน  907

ขอนอบน้อมแด่พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นั้น

กุศลจิตที่เป็นกา​มาวจร สหรคตด้วยโสมนัส (เกิดพร้อมกับโสมนัสเวทนา) เป็นญาณสัมปยุตต์ เป็นอสังขาริก (เกิดโดยไม่อาศัยการชักจูง) ย่อมเกิดแก่สัตว์หนึ่งๆ มากมาย แม้สัตว์มีจำนวนมาก จิตก็เกิดขึ้นมากดวง

กุศลจิตไม่ใช่มีดวงเดียว กุศลจิตที่เกิดแม้โดยประเภทที่เป็นกา​มาวจรกุศล ซึ่งเกิดพร้อมกับปัญญา คือเป็นญาณสัมปยุตต์ และเป็นอสังขาริก คือมีกำลังแรงกล้า​นั้นก็ไม่ใช่มีแต่เฉพาะดวงเดียว ต้องเป็นไปต่างๆ ตามจำนวนของสัตว์ทั้งหลาย ซึ่งจิตของคนหนึ่งเกิดขึ้นเพียงขณะหนึ่ง แม้จิตจะเกิดขึ้นมากดวงตามจำนวนของสัตว์ทั้งหลาย แต่กุศลจิตแม้ทั้งปวงเหล่า​นั้นก็เป็นอย่างเดียว โดยอรรถว่าเป็นกา​มาวจร โดยอรรถว่าสหรคตด้วยโสมนัส โดยอรรถว่าเป็นญาณสัมปยุตต์ โดยอรรถว่าโดยฐานะเป็นอสังขาริกด้วยกัน

พระสัมมา​สัมพุทธเจ้า​ทรงกำหนดกา​มาวจรกุศลจิตแม้ทั้งปวงที่เกิดแก่สัตว์ทั้งหลายหา​ประมาณมิได้ ในจักรวาลทั้งหลายอันหา​ประมาณมิได้อย่างนี้ด้วยพระสัพพัญญุตญาณ ดุจว่า​ทรงชั่งด้วยตรา​ชั่งใหญ่ ประดุจทรงใส่ในทะนานนับอยู่ฉะนั้น และทรงกระทำให้ ๘ ส่วนเท่านั้น ทรงแสดงว่า​จิตเหล่า​นั้น (กา​มาวจรกุศลจิต) มี ๘ ดวงพอดี โดยอรรถที่บัณฑิตพึงเห็นพ้องด้วย (คือ คัดค้านไม่ได้)

แสดงว่าถึงแม้ว่า​กา​มาวจรกุศลจิตจะมีมาก แต่พระผู้มีพระภาคก็ทรงนับ และทรงจัดกา​มาวจรกุศลเป็นมหา​กุศล ๘ ดวง หรือ ๘ ประเภท ซึ่งใครๆ ก็ไม่สามารถที่จะคัดค้านได้โดยความต่างกันที่อุเบกขา​เวทนา​ และโสมนัสเวทนา โดยความต่างกันที่จะประกอบด้วยปัญญา​และไม่ประกอบด้วยปัญญา โดยความต่างกันที่เป็นอสังขาริกและสสังขาริก

ดัง​นั้น กา​มาว​จร​กุศล หรือ ​มหา​กุศล ๘ ดวง คือ

ดวง​ที่ ๑ โสม​นสฺส​สหคต าณ​สมฺป​ยุตฺ​ต อ​สงฺ​ขา​ริกํ

ดวง​ที่ ๒ โสม​นสฺส​สหคต าณ​สมฺป​ยุตฺ​ต ส​สงฺ​ขา​ริก

ดวง​ที่ ๓ โสม​นสฺส​สหคต าณ​วิปฺป​ยุตฺ​ต อ​สงฺขาริกํ

ดวง​ที่ ๔ โสม​นสฺส​สหคต าณ​วิปฺป​ยุตฺ​ต ส​สงฺ​ขา​ริกํ

ดวง​ที่ ๕ อุ​เปกฺ​ขา​สหคต าณ​สมฺป​ยุตฺ​ต อ​สงฺขา​ริก

ดวง​ที่ ๖ อุ​เปกฺ​ขา​สหคต าณ​สมฺป​ยุตฺ​ต ส​สงฺ​ขา​ริก

ดวง​ที่ ๗ อุ​เปกฺ​ขา​สหคตํ าณ​วิปฺป​ยุตฺ​ต อสงฺ​ขา​ริก

ดวง​ที่ ๘ อุ​เปกฺ​ขา​สหคต าณ​วิปฺป​ยุตฺ​ต ส​สงฺ​ขา​ริก


โดย อาจารย์สุจินต์ บริหารวนเขตต์ จัดพิมพ์เผยแพร่ โดย คณะกรรมการ ศิลปะและวัฒนธรรม สภาผู้แทนราษฎร เนื่องในวโรกาสมหามงคลเฉลิมพระชนม์พรรษา ครบ ๗๕ พรรษาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๕

ขอเชิญอ่านหรือดาวน์โหลดหนังสือ ...

ปรมัตถธรรมสังเขป

ขอเชิญอ่านตอนต่อไป ...

ความจริงแห่งชีวิต

ขออนุโมทนา

ขออุทิศกุศล แด่คุณพ่อ คุณแม่ และ สรรพสัตว์


  ความคิดเห็นที่ 1  
 
chatchai.k
วันที่ 18 ก.ค. 2563

ขออนุโมทนาครับ

 
เขียนความคิดเห็น กรุณาเข้าระบบ