พระพุทธบัญญัติห้ามภัตตาหารบางชนิด [มหาวรรค]

พระวินัยปิฎก มหาวรรค เล่ม ๕ ภาค ๒[เล่มที่ 7] - หน้า ๑๓๕

พระพุทธบัญญัติห้ามภัตตาหารบางชนิด

[๘๑] ก็โดยสมัยนั้นแล พระนครเวสาลีมีภิกษาหารมาก มีข้าวกล้างอกงาม บิณฑบาตก็หาง่าย ภิกษุสงฆ์จะยังอัตภาพให้เป็นไปด้วยการถือบาตรแสวงหาก็ทำได้ง่าย ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับหลีกเร้นอยู่ในที่สงัด ทรงพระปริวิตกอย่างนี้ว่า ภัตตาหารที่เราอนุญาตแก่ภิกษุทั้งหลาย เมื่อคราวอัตคัดอาหาร มีข้าวกล้าน้อย บิณฑบาตได้ฝืดเคือง คือ

อาหารที่เก็บไว้ภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มเอง ๑

อาหารที่จับต้องแล้วรับประเคนใหม่ ๑

อาหารที่ทายกนำมาจากที่นิมนต์นั้น ๑

อาหารที่รับประเคนฉันในปุเรภัต ๑

อาหารที่เกิดในป่าและเกิดในสระบัว ๑

ภัตตาหารเหล่านั้น ภิกษุทั้งหลายยังฉันอยู่ทุกวันนี้หรือหนอ

ครั้นเวลาเย็น พระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จออกจากที่ประทับพักเร้น แล้วรับสั่งถามพระอานนท์ว่า ดูก่อนอานนท์ ภัตตาหารที่เราอนุญาตแก่ภิกษุทั้งหลาย เมื่อคราวอัตคัตอาหาร มีข้าวกล้าน้อย บิณฑบาตได้ฝืดเคือง คือ

อาหารที่เก็บไว้ภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มเอง ๑

อาหารที่จับต้องแล้วรับประเคนใหม่ ๑

อาหารที่ทายกนำมาจากที่นิมนต์นั้น ๑

อาหารที่รับประเคนฉันในปุเรภัต ๑

อาหารที่เกิดในป่าและเกิดในสระบัว ๑

ภัตตาหารเหล่านั้น ภิกษุทั้งหลายยังฉันอยู่ทุกวันนี้หรือ

ท่านพระอานนท์กราบทูลว่า ยังฉันอยู่พระพุทธเจ้าข้า

ลำดับนั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงทำธรรมีกถาในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้น ในเพราะเหตุแรกเกิดนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภัตตาหารที่เราอนุญาตแก่ภิกษุทั้งหลายเมื่อคราวอัตคัดอาหาร มีข้าวกล้าน้อย บิณฑบาตได้ฝืดเคือง คือ

อาหารที่เก็บไว้ภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มภายในที่อยู่ ๑

อาหารที่หุงต้มเอง ๑

อาหารที่จับต้องแล้วรับประเคนใหม่ ๑

อาหารที่ทายกนำมาจากที่นิมนต์นั้น ๑

อาหารที่รับประเคนฉันในปุเรภัต ๑

อาหารที่เกิดในป่าและเกิดในสระบัว ๑

ภัตตาหารเหล่านั้น เราห้ามจำเดิมแต่วันนี้เป็นต้นไป