ให้เอาจิตไปจับ

ผู้ฟัง มีความเจ็บปวดทางกายมาก ปวดขามากๆ เลย จะทำยังไงที่จะให้จิตเราปล่อยวางความปวดอันนี้โดยที่ไม่ไปสนใจได้

ท่านอาจารย์ ถ้าทำได้คงไม่ต้องไปโรงพยาบาลใช่ไหม ทำกันเลย แต่ว่าเป็นไปไม่ได้เลย ไม่ใช่อัตตา ธรรมไม่ใช่อัตตา แต่ว่าธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ต้องรู้ความจริง พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงประชวรหรือเปล่า แล้วทำยังไง จะไม่ให้ประชวรหรือยังไง หรือว่ามีเหตุที่จะให้เจ็บก็เจ็บ ถ้าไม่มีเหตุจะเจ็บไม่ได้เลย ทั้งหมดทุกขณะจิตเกิดขึ้นเพราะเหตุปัจจัยทั้งหมด

เพราะฉะนั้น เลิกคิดที่ว่าจะไปทำอะไรโดยที่ว่าไม่รู้ พระธรรมที่ทรงแสดงเกิดจากการตรัสรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริง ทรงตรัสรู้สภาพธรรมตามความเป็นจริงอย่างไรก็ทรงแสดงอย่างนั้นให้เข้าใจถูกต้อง แต่ไม่ใช่ให้เป็นอัตตาที่จะให้ไปทำอะไร แต่เรื่องของความเจ็บป่วยก็มีทางที่จะต้องรักษา เพราะเหตุว่ามีหมอมีโรงพยาบาล มีอะไรก็ต้องรักษา ไม่ใช่ว่าทำยังไงถึงจะไม่เจ็บไม่ป่วย ก็เป็นเรื่องที่ว่าห้ามไม่ได้ เพราะเหตุว่าถ้ามีกายตั้งแต่ศรีษะจรดเท้าก็จะเป็นปัจจัยที่จะทำให้มีทุกข์กายเกิดขึ้น ตอนแรกเจ็บใช่ไหม

ผู้ฟัง ตอนแรกเจ็บ แต่ก็มีผู้สอนบอกว่าให้เอาจิตวาง

ท่านอาจารย์ ให้เอาจิตวาง คนฟังเข้าใจยังไง

ผู้ฟัง เข้าใจว่าจิตนี้จะไม่ไปจับที่เจ็บ จะเอาทำจิตเป็นกลางๆ แต่ดิฉันทำไม่ได้

ท่านอาจารย์ ใครทำได้

ผู้ฟัง อันนี้เอามาจากในหนังสือ

ท่านอาจารย์ เพราะฉะนั้นไม่ว่าเราจะอ่าน เราจะฟัง ได้ยินอะไรก็ตามประโยชน์สูงสุดคือความเข้าใจถูกในสิ่งที่กำลังมีในขณะนั้นจึงจะเป็นความถูกต้อง ไม่ใช่ว่าเมื่อใครว่าอะไรแล้ว เราคิดว่าจะต้องเป็นอย่างที่เขาว่า แต่ต้องพิจารณาสิ่งที่ได้ยินได้ฟัง เอาจิตไปวางหมายความว่าไม่รู้ว่าจิตคืออะไร มีลักษณะอย่างไร

ผู้ฟัง คือให้จิตยอมรับว่าเราเจ็บ แต่เราไม่สนใจ

ท่านอาจารย์ ให้จิตยอมรับ พูดอย่างนี้ก็หมายความว่าไม่รู้ลักษณะของจิต

ผู้ฟัง ให้เราไม่เอาจิตไปจับ

ท่านอาจารย์ ให้เราไม่เอาจิตไปจับ แล้วเราสามารถที่จะไม่เอาจิตไปจับถูกหรือผิด เพราะเรายังไม่รู้เลยว่าจิตคืออะไร มีลักษณะอย่างไร ใครจะไปทำอะไรจิตได้ เสียงกำลังปรากฏใครจะไปทำอะไรเสียงได้ สิ่งที่กำลังปรากฏทางตา ใครจะไปทำอะไรสิ่งที่ปรากฏทางตาได้ เมื่อจิตเกิดขึ้นเห็น ใครจะไปทำอะไรกับจิตที่เห็นได้ ปัญญาสามารถที่จะเข้าใจถูกว่าไม่ใช่เรา แต่ไม่ใช่มีการเป็นเราที่จะทำอะไร อย่างนั้นไม่ถูกต้อง

ผู้ฟัง ไม่ให้เอาจิตไปเกี่ยวข้อง

ท่านอาจารย์ ไม่ให้เอาจิตไปเกี่ยวข้องนี่ใครทำได้

ผู้ฟัง แต่ว่ามันมีอยู่ในหนังสือ

ท่านอาจารย์ หนังสืออะไรคะ

ผู้ฟัง หนังสือธรรม

ท่านอาจารย์ ธรรมอะไร ถ้าธรรมก็คือรู้ว่าจิตขณะนี้คืออะไร ขณะนี้กำลังเป็นจิตประเภทไหน นี่คือความรู้เรื่องจิต จิตเกิดแล้วดับไหม

ผู้ฟัง ยังไม่มีระดับ

ท่านอาจารย์ มิได้ ลักษณะของจิตซึ่งใช้คำว่าอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา หมายความถึงสภาพธรรมทั้งหมดที่เกิดไม่เที่ยง เพราะว่าเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป เพราะฉะนั้นจิตเกิดดับ แล้วจะเอาจิตไปวางตรงไหนได้ยังไง ใครพูดก็แล้วแต่ แต่เราฟังแล้วก็ต้องพิจารณาให้เข้าใจ ถ้าไม่เข้าใจก็คือสิ่งนั้นไม่ถูกต้อง หรือว่าเราไม่เข้าใจในสิ่งนั้น

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 160