เสียงมีลักษณะดัง

ส.   มีข้อสงสัยอะไรบ้างไหมคะ เชิญค่ะ

ทุกท่านจะต้องเป็นผู้ที่ตรงนะคะ คือ พิจารณาเหตุผลและลักษณะของสภาพธรรมเพื่อที่จะได้รู้ว่า ความเห็นอย่างไรเป็นความเห็นผิด และความเห็นอย่างไรเป็นความเห็นถูก ซึ่งเป็นสภาพธรรมของการศึกษาและการพิจารณาธรรม

ผู้ฟัง   ที่ว่าสภาพดังเป็นเสียง ถ้าเรามีสติเกิดขึ้น เสียงต่างๆที่มากระทบหูก็เป็นสภาพดังทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นเสียงอะไรก็ตาม เสียงที่อาจารย์บรรยายธรรม มันก็เป็นเสียงดัง แล้วเราจะเอาอะไรมาเข้าใจธรรมที่ท่านอาจารย์บรรยายล่ะครับ ถ้ารู้ว่าเป็นแต่เพียงเสียงๆเท่านั้น

ส.   สภาพธรรม คือ เสียง เพราะเหตุว่ามีลักษณะดัง จึงเป็นชื่อ หรือเป็นนาม คือ เป็นคำ ถ้าไม่มีเสียง คือ สภาพธรรมที่ดัง จะไม่มีคำใดๆและไม่มีชื่อใดๆเลย ไม่สามารถที่จะเข้าใจอะไรได้เลย ถ้าปราศจากเสียง ถ้ามีการเห็นสิ่งที่ปรากฏทางตา มีการจำหมายลักษณะของสิ่งที่ปรากฏทางตา มีการรู้ว่าสิ่งที่ปรากฏทางตานั้น ใช้สำหรับทำอะไร สำหรับรับประทาน หรือใช้รับประทานไม่ได้ บริโภคไม่ได้ นั่นเป็นการจำหมายทางตา แต่ไม่มีเสียง ไม่มีคำ ที่จะใช้สำหรับเรียก หรืออธิบายให้เข้าใจ แม้ลักษณะของสภาพธรรมที่มีจริง คือ จิต หรือเจตสิก หรือรูป ถ้าไม่มีเสียง ไม่มีคำ ไม่มีชื่อ ไม่มีการสามารถที่จะอธิบายอรรถ คือ ลักษณะของสภาพธรรมแต่ละอย่างได้

เพราะฉะนั้นสภาพธรรมที่มีจริง คือ ดัง ซึ่งก็เป็นเสียงนั่นเอง เป็นสิ่งซึ่งสามารถจะใช้อธิบายให้เกิดความเข้าใจในสิ่งที่ปรากฏซึ่งเป็นสภาพธรรมที่มีจริง เสียงนั่นเอง คือ ชื่อ หรือคำที่จะให้เข้าใจในอรรถของสภาพธรรม นั่งกันอยู่เฉยๆ ไม่พูดอะไรสักคำ ทำอย่างไรจึงจะเข้าใจเรื่องของสติ หรือว่าเรื่องของสัมมาทิฏฐิ หรือว่าเรื่องของมิจฉาทิฏฐิ หรือเรื่องของจิต เจตสิก รูป เรื่องของสภาพธรรมได้ ไม่มีทางใช่ไหมคะ

เพราะฉะนั้นลักษณะที่ “ดัง” นี้เป็นชื่อได้ เป็นคำได้ สำหรับให้เข้าใจความหมาย