ขณะนี้มีสิ่งที่ปรากฏทางตา

ส.   มีข้อสงสัยอะไรไหมคะ เชิญค่ะ

ถาม   ครั้งแรกที่พอเห็นภาพ เช่น เห็นผู้หญิงคนหนึ่ง สิ่งแรกที่เห็น อย่างที่อาจารย์บอกว่า ไม่จำเป็นต้องบอกว่า เป็นสี หรือว่าเป็นอะไร พอเห็นตอนแรก ก็บอกว่าเป็นสิ่งที่ปรากฏทางตา ใช่ไหม ว่าเป็นลักษณะ

ส.   ตามความเป็นจริงเป็นอย่างนั้นนี่คะ หมายความว่า ขณะนี้กำลังมีสิ่งที่ปรากฏทางตา

ผู้ฟัง    ทีนี้ขอเรียนถามอาจารย์ คำว่า “ผัสสะ” ตอนไหนครับที่เป็น “ผัสสะ”

ส.   การศึกษาธรรมต้องละเอียดและช้าๆหน่อย อย่างที่ได้กล่าวมาถึงเมื่อกี้นี้ว่า ขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏทางตา หยุดอยู่เพียงแค่นี้ค่ะ พิจารณาให้เข้าใจความหมายที่ว่า ขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏทางตา จริงไหมคะ

ผู้ฟัง    ใช่ครับ

ส.   ยังไม่ใช่เป็นสิ่งหนึ่งสิ่งใดนะคะ เพราะฉะนั้นอย่าลืมว่า ตามความเป็นจริงซึ่งทุกคนข้ามไปว่า เห็นคน เห็นสัตว์ เห็นวัตถุสิ่งต่างๆ เพราะลืมความจริงว่า ขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏทางตาเท่านั้นเอง นี่คือการที่จะค่อยๆ รู้ลักษณะของสภาพธรรมที่กำลังปรากฏตามความเป็นจริงแต่ละทางว่า สิ่งที่ปรากฏทางตา มี อย่าข้ามไป และอย่าหลงลืมจนกระทั่งยึดถือสัณฐาน อาการที่เกิดดับสืบต่อกันปรากฏว่าเป็นวัตถุสิ่งหนึ่งสิ่งใด หรือเป็นสัตว์ เป็นบุคคล แต่ควรที่จะมีสติระลึกได้ ยั้งคิดที่จะรู้ลักษณะแท้ๆ ของสิ่งที่กำลังปรากฏว่า ขณะนี้มีสิ่งที่กำลังปรากฏทางตาเท่านั้นเอง

ถ้ายังไม่รู้อย่างนี้ จะไม่รู้ลักษณะของผัสสะ แต่สามารถที่จะเข้าใจได้ว่า ผัสสะมีจริง มิฉะนั้นแล้วรูปารมณ์จะไม่ปรากฏ เพราะเหตุว่าถึงแม้ว่ารูปารมณ์มีจริง สิ่งที่ปรากฏทางตามีจริง แต่ขณะใดที่สิ่งนั้นไม่กระทบจักขุปสาท สิ่งนั้นจะไม่ปรากฏทางตา

ผู้ฟัง    อันนี้ใช่ไหมครับ ที่เรียกว่า “ผัสสะ”

ส.   ค่ะ โดยชื่อนะคะ โดยที่จะต้องเข้าใจลักษณะของสภาพธรรมโดยละเอียดว่า ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ตัวตน  แต่ละอย่าง