โผฏฐัพพายาตนะ - กายายาตนะ

ผู้ฟัง กรุณาอธิบายโผฏฐัพพายตนะ และกายายตนะ คือยังไม่เข้าใจ

อ.อรรณพ ถ้าใช้คำว่า “กาย” เราเข้าใจใช่ไหม กายปสาทมีอยู่ แต่ในขณะที่รู้อารมณ์ทางกายเช่น ขณะที่รู้แข็ง "แข็ง" เป็นอย่างหนึ่ง แข็งเป็นโผฏฐัพพะ ซึ่งแข็งก็มีอยู่ทั่วไป แต่ว่าปรากฏหรือไม่ แต่ในขณะที่แข็งปรากฏ กล่าวว่าเป็นโผฏฐัพพายตนะ คำว่า “อายตนะ” คือสภาพธรรมที่กำลังประชุมกันอยู่ในขณะนั้น เย็น ร้อน อ่อน แข็งคือโผฏฐัพพายตนะที่ปรากฏทางกาย กายายตนะก็คือกายปสาทในขณะที่กายปสาทนั้นกำลังประชุมกันในขณะที่จิตรู้แข็งทางกายเกิดขึ้น จิตเป็นมนายตนะ

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 82