ระลึกแล้ว ทำไมยังไม่เห็นภัย
ท่านอาจารย์ แล้วดิฉันเคยเรียนให้ท่านผู้ฟังทราบในคราวก่อนว่า ทำไมเวลาที่ท่านระลึกรู้ลักษณะของนามหรือรูปเพียงบางประการ แล้วท่านไม่เห็นภัยเลย ใช่ไหมคะ ไม่เห็นว่าเป็นโทษว่า เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ใช่ไหมคะ ทั้งๆ ที่สิ่งที่ท่านกำลังระลึกรู้ ท่านระลึกรู้นิดเดียว สิ่งนั้นเกิดปรากฏนิดเดียวแล้วก็ดับไป อย่างที่ท่านที่กำลังระลึกรู้ลักษณะที่เย็นที่กำลังปรากฏ เย็นดับไหม ดับ เห็นโทษเห็นภัยไหมคะ ไม่เห็นมีอะไรเกิดขึ้น ยังไม่เป็นโทษ ยังไม่เป็นภัย เพราะอะไรคะ
เพราะว่าไม่ใช่อุทยัพพยญาณ เพราะอะไร เพราะท่านยังอุ่นใจในตัวตนที่อยู่ที่เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ที่ยังไม่ได้พิจารณา ใช่ไหมคะ ความเป็นตัวตนที่เกาะกุมคุมไว้ ไม่ทำให้ท่านเห็นว่าเป็นภัย เพราะว่าท่านยังไม่ได้ประจักษ์ว่า ในขณะนั้นสิ่งอื่นไม่ปรากฏเลย มีแต่ลักษณะของนามชนิดนั้นที่ปรากฏเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป มีแต่ลักษณะของรูปชนิดนั้นที่เกิดขึ้นปรากฏแล้วก็ดับไป ถ้าท่านประจักษ์อย่างนั้นจริงๆ ความเห็นภัย คือ การเกิดขึ้นและดับไปของนามและรูปต้องมี
แต่เพราะเหตุว่ายังไม่ได้พิจารณาเวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ความเป็นตัวตนที่กำลังรู้รูปที่ดับไปเมื่อกี้นี้ รูปดับก็ดับ ไม่เห็นเป็นโทษ ไม่เห็นเป็นภัย เพราะความอุ่นใจว่าตัวตนยังมีอยู่ที่เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ยังไม่ได้ละทิ้งไป ยังไม่ได้พิจารณา เพราะฉะนั้นจะเห็นเป็นโทษ จะเห็นเป็นภัยได้อย่างไร
เห็นไหมคะว่า เหนียวแน่นแค่ไหน เพราะฉะนั้นทันทีที่ระลึกรู้ลักษณะของนามหรือรูปเพียงอย่างหนึ่งอย่างใด ไม่พอ อย่าหวังด้วยการไปจ้อง และก็จะประจักษ์ เพราะเหตุว่าเยื่อใยยังเต็มที่ขันธ์อื่น ถ้าท่านพิจารณารูปเดียว ความเป็นตัวตนยังอยู่ที่รูปอื่น ขันธ์อื่น ถ้าท่านพิจารณานามเดียว ความเป็นตัวตนก็ยังอยู่ที่รูปอื่น นามขันธ์อื่น ไม่ได้ประจักษ์จริงๆ ว่า ในขณะนั้นไม่มีอะไร มีแต่สภาพของนามที่ไม่ใช่ตัวตน เกิดแล้วก็ดับ หรือรูปที่ไม่ใช่ตัวตน เกิดขึ้นแล้วก็ดับไป
ถ้าท่านประจักษ์อย่างนั้นจริงๆ ไม่มีความหลงเหลือสักกายทิฏฐิ เพราะท่านพิจารณานามรูปทั่วหมดแล้ว ปัญญาของท่านที่เกิดขึ้นแทงตลอดในความเกิดขึ้นแล้วก็ดับไป ก็ทำให้เห็นว่าเป็นโทษ เห็นว่าเป็นภัย ประจักษ์ว่าลักษณะเป็นนามธรรมเป็นรูปธรรมจริงๆ ได้ แต่เพราะเหตุว่าเวลานี้เย็น เมื่อกี้ก็ดับไป เสียงเมื่อกี้ก็ดับไป ได้ยินเมื่อกี้ก็ดับไป เยื่อใยตัวตนที่มีอยู่ที่นามอื่นรูปอื่น ไม่เห็นเป็นโทษเป็นภัย เพราะอุ่นใจว่า ตัวตนยังอยู่เต็ม