ถ้าฟังธรรมที่ถูกบ้างผิดบ้าง จะเป็นการสะสมหรือไม่

ผู้ฟัง ที่ว่าสะสม บางครั้งฟังตอนเช้าทางวิทยุ บางสถานีที่เกิดเสียไปแล้วเปิดฟังไม่ได้ กระผมก็เปลี่ยนไปฟังสถานีอื่น ไปพบสถานนีที่ว่าผิดบ้างถูกบ้าง เมื่อฟังไปแล้วจะเป็นการสะสม หรือไม่

อ.วิชัย สั่งสม หรือไม่

ผู้ฟัง คิดว่าสะสม

อ.วิชัย พิจารณาได้ใช่ หรือไม่

ผู้ฟัง แต่ขณะนั้นจิตเราออกมาต่อต้านว่า แบบนี้ผิดนะ แบบนี้ถูกนะ นี่ก็จะเป็นการสะสมได้ หรือไม่

อ.วิชัย ก็ทุกๆ ขณะที่จิตเกิดขึ้น มีเหตุปัจจัยหลายปัจจัยใช่ หรือไม่ ดังนั้น ปัจจัยในการสั่งสมมาก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่จะให้จิตแต่ละขณะเกิดขึ้น ที่ไม่ใช่ปัจจัยเดียว แต่ว่ามีหลายปัจจัย ซึ่งเป็นปัจจัยให้ตรึกนึกคิดอย่างนั้นด้วยอะไร เพราะเหตุว่าแต่ละท่านก็ตรึกนึกคิดไม่เหมือนกัน ฉะนั้น การสั่งสมมาก็แตกต่างกันให้เป็นปัจจัยให้จิตแต่ละขณะเกิดขึ้น และก็แตกต่างกัน เป็นกุศลจิตบ้าง เป็นอกุศลจิตบ้างก็แตกต่างกัน

ที่มา ...

พื้นฐานพระอภิธรรม ตอนที่ 52